انواع بست رنگ در متون تاریخی فنی نقاشی و خوشنویسی ایران

یکی از مه مترین منابع شناخت فنون قدیمی رن گسازی ب هخصوص در مورد بست های نقاشی ایرانی، رسالاتفنی قدیمی است. بدون به کارگیری روشی منظم و تعری فشده، بررسی متون فنی قدیمی ممکن نیست. پرسشاصلی این است که بست های مرسوم در نقاشی ایرانی کدام مواد بوده و آیا تناسبی بین بست و رنگدانه وجودداشته است یا نه. در مقاله حاضر 24 رساله فارسی چاپ شده از قرن ششم هجری تا اواخر دوره قاجاراز حیث انواع بس تهای نقاشی ذکر شده و رابطه بست ها با رنگدانه تحلیل شده است. در پایان نتیج هگیریم یشود که بست های ذکر شده در منابع به این شرح هستند: صمغ، صمغ عربی، سپیده تخ ممرغ، زردهتخم مرغ، سریشم، انزروت، نشاسته، سریش، روغن کمان، روغن کنجد و روغن. سپس ویژگی هر نوع بستبه طور جداگانه شرح داده م یشود. بنا بر متون بررسی شده، صمغ عربی بستی بوده که برای تمام رنگدانه هااستفاده می شده است. ترکیب صمغ و سریشم و صمغ و بست تخم مرغی نیز به ترتیب برای چسباندن ورقفلزی و مرکب سازی توصیه شده است. زرده تخ ممرغ بست مناسب نقاشی روی چوب و انزروت بست خاصزنگار بوده و بست روغنی از دوره صفوی در متون ظاهر شده و به جز برای لاجورد برای باقی رنگدانه هاکاربرد داشته است.