سنجش تاثیر «هنرهای عمومی» در زیباسازی و بهبود کیفیت بصری منظر شهری؛ مطالعه موردی دیوارنگاره های شهر تهران

هنرهای عمومی با بسیاری از مسائل شهری در ارتباط است و از یکی ترفندهای زیست پذیری در جوامع شهری به شمار می آید. از مهم ترین اهداف هنر عرصه های عمومی به ویژه «دیوارنگاری» زیبا سازی، بازپیرایی و تلطیف فضاها و منظر شهری است. این هنر رسانه یِ دیداری می تواند ساحت کالبدی و دیداری منظر شهری را متاثر سازد و در ایجاد فضاهای سرزنده و با نشاط موثر باشد. لذا مقاله حاضر با توجه به ضرورت بازشناسی نقش و تاثیر دیوارنگاری در زیباسازی جداره ها و نماهای شهر و با هدف تبیین تاثیر دیوارنگاره ها به عنوان یکی از راهکارهای بهبود منظر دیداری شهر و تلطیف محیط شهر تهران نگارش شده است. اگر چه در پژوهش حاضر از «روش های تحقیق ترکیبی»[1] کیفی وکمی بهره برداری شده اما اولویت با پژوهش کمی است. بدین جهت برای گردآوری داده کیفی از منابع کتابخانه ای استفاده شده و ابتدا چیستی هنرهای عمومی و دیوارنگاری و به رابطه این هنر با منظر شهری مورد بحث قرار گرفته است اما در مطالعات میدانی با توجه به جامعه آماریِ شهروندان تهران روش نمونه‌گیری تصادفی است و حجم نمونه‌ بر اساس فرمول کوکران 380 نفر از بوده است؛ گردآوری داده های کمی به وسیله پرسشنامه 5 نقطه‌ای لیکرت و تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با نرم افزار spss انجام شده است. نتایج کلی تحقیق کیفی، نشان می‌دهد که مداخلات هنری در عرصه های عمومی به ویژه دیوارنگاره ها می توانند با از بین بردن اشکالات دیداری و کاهش نابسامانی های بصری ساحت کالبدی و دیداری محسوس منظر شهری را بهبود بخشند. برآیند مطالعات میدانی نیز بیانگر رضایت شهروندان تهران از دیوارنگاره هایی است که با مقاصد زیباسازی در تهران اجرا می شوند. به باور بسیاری از مردم کیفیت بصری شهر تهران با وجود دیوارنگاره ها بهبود یافته است. همچنین شهروندان تهران معتقدند دیوارنگاره ها نه تنها در زیباسازی فضاهای شهری نقش موثری دارند بلکه راهکاری برای بهینه سازی و بازپیرایی نماها نیز هستند.