تجزیه کشش قیمتی تقاضای برق در ایران: تحلیل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر

هدف این مقاله، معرفی کاربردهای رویکرد تعادل عمومی محاسبه‌پذیر در تجزیه و تحلیل کشش‌های قیمتی است. به عنوان یک نمونه کاربردی، کشش قیمتی تقاضای برق مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق از یک الگوی تعادل عمومی محاسبه‌پذیر برای اقتصاد ایران با فرض یک اقتصاد باز و کوچک استفاده شده است. در چارچوب مدل تعادل عمومی پیشنهادی، چگونگی محاسبه سهم خانوارها و فعالیت‌های تولیدی از کشش قیمتی کل تقاضای برق و همچنین نحوه تجزیه اثرات کشش قیمتی تقاضای برق در فعالیت‌های تولیدی به «اثر مقیاس»، «اثر جانشینی (برق‌بری)» و «اثر تخصیص مجدد» معرفی شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش 100 درصدی قیمت نهاده برق، تقاضای برق در کوتاه‌مدت به میزان 78/8 درصد کاهش یافته است. از این مقدار حدود 32/0 واحد درصد از کاهش تقاضای برق مربوط به خانوارها بوده و حدود 46/8 واحد درصد نیز سهم فعالیت‌های تولیدی است. در فعالیت‌های تولیدی نیز تغییر در برق‌بری با 63/5 واحد درصد بیشترین اثر را به خود اختصاص داده است. اثر مقیاس و اثر تخصیص مجدد نیز موجب کاهش تقاضای برق فعالیت‌های تولیدی به ترتیب به میزان 06/1 و 12/0 واحد درصد شده‌اند. از میان فعالیت‌های تولیدی، فعالیت‌های «خدمات عمده‌فروشی و خرده‌فروشی» و «فلزات و کانی‌های غیر فلزی» بیشترین نقش را در اثر جانشینی دارند. به گونه‌ای که در کوتاه‌مدت این دو فعالیت از کل 63/5 واحد درصد اثر جانشینی، به ترتیب 27/2 و 84/1 واحد درصد از تغییر تقاضا را به خود اختصاص داده‌اند.