بررسی تاثیر گرایش سرمایه‌گذار بر کارایی مدل‌های قیمت‌گذاری عاملی

جریان نوین مطالعات مالی که بر توجیه بی‏قاعدگی‌های ارزش‌گذاری از طریق مالی رفتاری تاکید دارد، از افزودن عوامل مرتبط با رفتار سرمایه‌گذاران به مدل‌های عاملی کلاسیک در جهت افزایش کارایی آن‌ها دفاع می‌کند. اهداف پژوهش حاضر، بررسی کارایی مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و سه عاملی فاما و فرنچ در صنعت بانک‌ها و موسسات اعتباری و نقش متغیر گرایش سرمایه‌گذار در تقویت قدرت توضیح‌دهندگی این مدل‌ها است. پژوهش حاضر از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته برای داده‏های 10 بانک پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی فروردین 1392 تا آبان 1401 استفاده می‏کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که عوامل مازاد بازده بازار و اندازه دارای اثر معنی‏دار مثبت بر مازاد بازدهی بانک‌هاست و عامل مازاد بازده بازار دارای بیشترین اثر بر عملکرد تعدیل‌شده با ریسک بانک‌ها است. همچنین عامل گرایش سرمایه‌گذار نیز ضمن تاثیر معنی‏دار مثبت بر مازاد بازدهی بانک‌ها، قابلیت توضیح‌دهندگی مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و سه عاملی فاما و فرنچ را افزایش می‌دهد. بنابراین افزودن متغیر گرایش سرمایه‌گذار به مدل‌های عاملی می‌تواند با تبیین مناسب‌تر رفتار بازده و عوامل تاثیرگذار بر آن، سبب تسهیل سیاست‌گذاری‌ در حوزه بازار سرمایه شود.

investigating the effect of investor sentiment on the efficiency of asset pricing factor models

purpose: several studies have been conducted on the impact of unique fundamental factors of companies on their stock returns. the capital asset pricing model (capm) developed by sharpe (1964) and lintner (1965) and the three-factor model of fama and french (1993) are the most famous models resulting from these studies. these two models have been widely accepted by academics and used in numerous types of research since its presentation. significant studies such as those of fama and french (2012 and 2017) and hou et al. (2015) show the validity of some global factor models. nevertheless, findanza and morsi (2015) believe that, despite numerous studies on the efficiency of factor models in non-financial companies, few pieces of research have been conducted on the explanatory capability of these models in financial companies. at the same time, a more recent stream of studies in the finance field, including the research of baker and wergler (2007) and sime et al. (2013), show that the performance of traditional factor models may be improved by adding various behavioral factors such as investors’ sentiment factor. the paradox of the efficiency of markets depends on the efforts of investors to find opportunities to earn abnormal returns by discovering anomalies. by trying to discover these opportunities, many researchers have focused on the investor sentiment factor and studied its effect on the stock price. the current research seeks to investigate the effectiveness of fama and french’s three-factor model and capm in the banking and credit institutions industry, as well as the role of investors’ sentiment in this industry to increase the explanatory power of the aforementioned factor models.methodology: the current research is applied in terms of purpose. in terms of method, the research uses regression analysis along with the generalized least squares (gls) model. the statistical population of the research includes all the listed banks in tehran stock exchange and iran fara bourse (ifb). also, the time domain of the research includes the monthly periods from april 2012 to november 2022. the sampling is based on the methodical elimination of the banks that make up the statistical population. after removing the banks with a shorter acceptance period than the period of the research, 10 banks make up the sample size of the research. the excel software is used to classify the data and calculate the research variables. also, the data are analyzed with the eviews (13 edition) and stata (17 edition) software programs.