ارزیابی اثرات تمرکززدایی مالی بر نابرابری منطقه‌ای در ایران: رویکرد داده‌های ترکیبی فضایی

هدف پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر سیاست تمرکززدایی مالی بر نابرابری اقتصادی استان‌های ایران طی دوره زمانی 1394-1380 است. اغلب پژوهش‌های صورت گرفته در ایران تاثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی را مثبت ارزیابی کرده‌اند، اما این‌که تمرکززدایی مالی توزیع نابرابری اقتصادی استان‌ها را چگونه تحت تاثیر قرار می‌دهد، پرسشی است که این مطالعه در پی پاسخ به آن است. اندازه‌گیری شاخص نابرابری ضریب تغییرات وزنی جمعیتی (pwcv) نشان می‌دهد که استان‌های ایران طی دوره زمانی پژوهش، توزیع اقتصادی بسیار نابرابری داشته‌اند. نتایج حاصل از برآورد الگوهای رگرسیون خودهمبستگی و جزء خطای فضایی (sarar) حاکی از وابستگی فضایی شدید در بین استان‌ها است. به‌گونه‌ای که شاخص نابرابری هر استان با ضریب تقریبی 37% تحت تاثیر نابرابری اقتصادی استان‌های مجاور قرار دارد. ضرایب متغیرهای تمرکززدایی هزینه‌ای، عمرانی و درآمدی بر نابرابری منطقه‌ای مثبت و معنی‌دار برآورد شده است و می‌توان گفت تمرکززدایی مالی موجب افزایش نابرابری منطقه‌ای می‌شود. همچنین شاخص اندازه دولت بیان‌گر افزایش نابرابری در صورت افزایش سهم بودجه استان‌ها نسبت به تولید ناخالص داخلی کشور است. تاثیر سیاست تمرکززدایی مالی در استان‌های توسعه‌یافته نشان می‌دهد که هرچه تولید ناخالص داخلی سرانه استان‌ها بیشتر باشد تمرکززدایی مالی نابرابری اقتصادی را بیشتر افزایش خواهد داد.

Assessing the effects of fiscal decentralization on regional inequality in Iran: A spatial panel data approach

The purpose of this study is to assess the effect of the policy of fiscal decentralization on the economic inequality in the provinces of Iran during the period of 20012015. Most studies in Iran have assessed the impact of fiscal decentralization on economic growth positively, but whether or not fiscal decentralization affects the distribution of economic inequalities in provinces is the question that the present study seeks to answer. The inequality index of the PopulationWeighted Coefficient of Variation (PWCV) shows that Iran’s provinces during the research period have had a very disproportionate economic distribution. The results of estimating Spatial Autoregressive with Autoregressive Error (SARAR) regression models indicate a strong spatial dependency among the provinces; the inequality index of each province with an approximate coefficient of 37% is affected by the economic inequality in the neighborhood provinces. The coefficients of the decentralization of expenditure, construction and revenue variables have positive and significant effects on economic inequalities. So, it can be said that fiscal decentralization increases regional inequality. Also, the government size indicator indicates an increase in inequality if the provincial budget share increases relative to the gross domestic product per capita. The impact of the decentralization policy in the developed provinces shows that the higher the per capita GDP of the provinces is, the further fiscal decentralization will increase economic inequality.