تاثیر نابرابری درآمد بر استطاعت مالی خرید مسکن خانوارهای کم درآمد مناطق کلان‌شهری ایران

مسکن از مهم‌ترین و گران ‌قیمت‌ترین دارایی‌های دوران زیست انسان بوده وکالایی است پرهزینه که خرید آن مستلزم برنامه‌ریزی بلندمدت می‌باشد. ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻦ، اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ مالی ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﻛﻢ‌درآﻣﺪ ﺷﻬﺮی ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺴﻜﻦ مناسب است. در این مقاله، با ترکیب داده‌های مقطعی هزینهدرآمد خانوار تولید شده توسط مرکز آمار ایران و با ساخت داده‌های شبه پانل، و نیز با داده‌سازی به روش کوهورت و تکرار مقاطع، رفتار خانوارها به مدت 25 سال مورد بررسی قرار می‌گیرد. مطالعه حاضر برای دوره زمانی 1370 تا 1394 و شامل هفت کلان‌شهر تهران، کرج، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز و اهواز می‌باشد که تنها مناطق شهری را در بر می‌گیرد. افراد هدف مورد مطالعه در این طرح، شاغلینی هستند که در فاصله سال‌های 1310 تا 1369 متولد شده‌اند. از آن‌جا که ثروتمندان بیش از تقاضای مصرفی خود سرمایه‌گذاری سوداگرانه در مسکن انجام می‌دهند، این رفتار عملکرد بازار مسکن و تقاضای موثر مسکن کم‌درآمدها و میان‌درآمدها را از طریق تشدید نابرابری درآمد تحت تاثیر قرار می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد افزایش نابرابری درآمد سرانه خانوارها در کلان‌شهرها اثر منفی و معناداری بر درآمد باقیمانده یا پسماند (مخارج غیر مسکن خانوارها) و بر فضای سرانه دارد. به عبارتی، با افزایش نابرابری درآمد، درآمد پسماند و مساحت سرانه تحت تصرف خانوارها کاهش می‌یابد. نتایج همچنین نشان می‌دهد درآمد دائمی اثر مثبت و معنادار بر استطاعت خرید مسکن دارد و افزایش آن باعث افزایش درآمد پسماند و همین‌طور افزایش مساحت سرانه تحت تصرف خانوار می‌شود.

Impact of income inequality on low-income housing affordability in selected metropolises of Iran

Housing is one of the most critical and expensive assets of human life, and it is a costly commodity that requires longterm planning. A major issue in the housing sector is affordability, especially for lowincome families. In this paper, we combine the crosssectional household incomeexpenditure microdata (generated by the Iranian Statistics Center) and create pseudopanel data. We make cohorts from the repeated crosssectional data and examine family behavior for 25 years. This study was conducted from 1991 to 2015 and covered seven metropolises including Tehran, Karaj, Mashhad, Isfahan, Tabriz, Shiraz, and Ahwaz. The target population of this study consisted of those who were born from 1930 to1989. Because rich people make more speculative investment in housing than their need, this behavior affects the housing market and lowincome households through the intensification of income inequality. The empirical results demonstrate that the high per capita income inequality of households in metropolises has a negative and significant effect on residual income (i.e. nonhousing expenses) and per capita living space. That is, higher income inequality is related to a lower residual income and a lower per capita living space. The results also show that permanent income has a positive and significant effect on housing affordability, and higher permanent income leads to an increase in residual income as well as an increase in per capita living space.