بیداری اسلامی و سنخ‌شناسی تغییر گفتمان اخوان‌المسلمین

جنبش اخوان‌المسلمین از زمان تاسیس در سال 1928 تا به امروز دچار فرازونشیب‌های زیادی در افکار و آرمان‌های خود شده است. شکل‌گیری اخوان‌المسلمین بازتاب شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه مصر طی آن سال‌ها بود که از آن جمله می‌توان به گسترش نفوذ استعمار در کشورهای اسلامی، اوضاع نامساعد اقتصادی و تبعیض‌های موجود در جامعه اشاره کرد. در این میان، پیروزی اسلام‌گرایان مصر در انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری از اهمیت بسیاری برخوردار است. جنبش اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین مصر، یکی از پرسابقه‌ترین و پراثرترین جنبش‌ها در جهان اسلام است که طی هشتاد سال فعالیت پرفرازو‌نشیب خود، اثرات و ثمرات گسترده و مهمی بر روند بازگشت به اسلام از اصلاح‌خواهی اسلامی گرفته تا افراط‌گرایی در جهان اسلام داشته است. همچنین این جماعت طی بیش از سه ربع قرن فعالیت در فضای متغیر اجتماعی و سیاسی مصر، واجد تاثیرات فراوانی از این شرایط بوده و تغییرات فراوانی را از اصلاح در عمل انقلابی تا تغییر بنیادین الگوهای رفتاری اسلام‌‌گرایانه، چه به لحاظ راهبرد و چه تحت لوای تاکتیک، تجربه کرده است. مقاله حاضر درصدد است تا ضمن ارایه نمایی اجمالی از تحولات اخیر در مصر، تغییر گفتمان اخوان‌المسلمین در این برهه را مورد بحث و بررسی قرار دهد و به چرایی و چگونگی این رخدادها اشاره کند.