واکاوی مبانی فرانظری نظریه روابط بین‌الملل در رویکرد اسلامی

اگر بپذیریم که پیشرفت یک رشته علمی به ظرفیت آن رشته در دسترسی به نظریه‌ها و مفاهیمی بستگی دارد که به کمک آن می‌توان به شناختی از جهان خارج نایل گردید و همچنین اگر بپذیریم که نظریه‌ها بخش بسیار حیاتی بن‌مایه‌های علوم را تشکیل می‌دهند، آن‌گاه باید شناخت و تسلط بر نظریه‌های یک دانش و تجربه انسانی، همچون علم روابط بین‌الملل را عنصر اساسی و تشکیل‌دهنده آن علم دانست. این در حالی است که بسیاری از توصیفات، تحلیل‌ها و تبیین‌های صورت گرفته در رشته روابط بین‌الملل، مبتنی بر یک شاکله نظری و آن هم رویکردی غرب‌محورانه است. در این راستا، پژوهش حاضر تلاش نموده با رویکردی تحلیلی‌تفسیری به نظریات و دیدگاه‌های فرانظری روابط بین‌الملل بپردازد. همچنین با بهره‌گیری از منابع چهارگانه موجود در اسلام ـ شامل کتاب، سنت، اجماع و عقل ـ اصول و شاخصه‌های فرانظری روابط بین‌الملل در اسلام را اکتشاف و استخراج نماید. مفروض اصلی نگارندگان نوشتار پیش ‌رو آن است که «تمامی نظریات روابط بین‌الملل در دوره معاصر دارای خصیصه غرب‌گرایانه بوده و متناسب با پیش‌فرض‌ها، مصادیق و ذهنیت غربی هستند».