مطالعه تطبیقی پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی از نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا سال 2015

مساله استفاده از انرژی هسته ای ، امروزه توجه جهانیان را به خود معطوف ساخته است. آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال 1957 با هدف منع دولت ها از انحراف مواد و تجهیزات هسته ای به مصارف نظامی و غیرصلح آمیز تاسیس شد و وظیفه بازرسی و نظارت بر فعالیت های هسته ای دولت ها را بر عهده گرفت. اسناد گوناگونی به صورت عهدنامه های بین المللی وجود دارند که تعهداتی برای دولت های عضو ایجاد می کنند و با برقراری چارچوبی برای نظارت بین المللی، به کشورها حق برخورداری از انرژی صلح آمیز اتمی را می دهد.دوکشور ایران و کره شمالی از کشورهایی است که فرایند هسته ای شدن شان با واکنش مجامع بین المللی همراه بوده است. آن چه این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ برای آن بوده، بررسی عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال برنامه اتمی این کشورها است. سوال اصلی پژوهش آن بوده است که عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال برنامه اتمی دو کشور ج.ا.ایران و کره شمالی چگونه بوده است؟ فرضیه پژوهش نیز آن بوده است که عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در رابطه با برنامه اتمی ایران و کره شمالی مطابق اساسنامه آژانس و معاهده npt نبوده و عملکرد دوگانه ای را داشته است . لذا برای تبیین بهتر این پژوهش از روش تطبیقی و کاربست مفهوم رژیم های بین المللی امنیتی، با استفاده از ابزار کتابخانه ای استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان داده است که به رغم همکاری ج.ا.ایران و متابعت ازnpt و عدم همکاری کره شمالی و خروج از npt آژانس به گونه کاملا تبعیض آمیز و متاثر از نفوذ قدرت های بزرگ عمل کرده است.

A Comparative Study of the Nuclear Program of I.R. of Iran and North Korea from International Atomic Energy Agency Perspective up to 2015

The issue of using nuclear energy has attracted the world attention. In 1957, International Agency of Nuclear Energy was founded with the aim of prohibiting states form deviating substances and nuclear equipment and using them in military and nonpeaceful fields and it undertook inspection and supervision of states’ nuclear activities. There are different documents in the shape of international treaties that bring about certain commitments for the memberstates and creating a framework under which international supervision will allow them to use peaceful nuclear energy. Iran and North Korea are among those countries which have faced the reaction of the international society for their nuclear energy program. The focus of this research work is to study and review the functioning and attitude of IAEA towards the nuclear programs of these two countries. Therefore, the main question of this research is as to what has been the attitude of IAEA towards the nuclear programs of Iran and North Korea? The hypothesis is based on the fact that the work and attitude of IAEA towards the nuclear programs of Iran and North Korea has not been according to the Statute of IAEA and the NPT and it has followed a doublestandard attitude towards these two countries. The research findings indicate the truth that despite of Iranian compliance International and cooperation with NPT and North Korean noncompliance and withdrawal from NPT, the attitude of IAEA has been influenced by the great powers and quite discriminative towards both Iran and North Korea. The research is done through a comparative method by applying the concept of international security regimes and using both primary and secondary data including documents, interviews, books, articles and internet sites.