بررسی جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه از نظرگاه نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت

این مقاله به بررسی جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه در سال 2011 از منظر نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت می پردازد و در پی آن است تا نشان دهد که چگونه نظریه انتقادی متاثر از مکتب فرانکفورت قادر به تحلیل مسائل نظام بین‌الملل ازجمله جنبش‌های اجتماعی منطقه ی خاورمیانه می باشد. بنابراین با به کارگیری و کاربست اصول، مفروضه ها و مفاهیم این نظریه تلاش می شود به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت چگونه می تواند جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه را تحلیل کند؟ به سخن دیگر آیا می توان نظریه انتقادی را به‌عنوان چارچوب مفهومی و نظری برای تحلیل خیزش‌های مردمی خاورمیانه به کار برد؟ فرضیه‌ای که در پاسخ به این پرسش مطرح می شود عبارت است از اینکه؛ نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت با تاکید بر مفاهیمی همچون تغییرپذیری و دگرگونی از طریق عمل انسانی، آگاهی بشر و نقش سوژه اجتماعی، رهایی، کاهش نابرابری، برقراری عدالت، بهبود زندگی اجتماعی، محرومیت و گفتگو در عرصه عمومی برای نیل به هدف؛ که همه این عوامل مستلزم کنش انقلابی است، می تواند الگوی تحلیلی مناسبی برای جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه باشد. نوع تحقیق حاضر توصیفیتحلیلی است و با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات از روش‌های گوناگون و به‌طور کلی بر مبنای روش اسنادی صورت پذیرفته و تجزیه و تحلیل یافته‌ها نیز عمدتاً با شیوه تحلیل کیفی انجام پذیرفته است.

An Examination of Middle East Social Movements on Viewpoint of Critical Theory of the Frankfurt School

This article studies the Middle East social movements in 2011 according to Critical Theory of the Frankfurt, seeking to demonstrate how Critical Theoryof the Frankfurt School is able to analyze the issues of the international system, including Middle East social movements. Making use of principles, assumptions and concepts of this theory, we attempt to address this basic question as to how Critical Theory of the Frankfurt School can analyze the Middle East social movements. In other words, is it possible to employ Critical Theory as a conceptual and theoretical framework in analyzing civil uprisings in Middle East? An assumption which is taken into account to address this inquiry involves: Is Critical Theory of any avail in being a proper analytical model for social movements in Middle East, regarding the fact that Critical Theory of the Frankfurt School emphasizes on concepts such as variability and transformation by virtue of human action, human knowledge and role of the social subject, liberty, diminishing inequality, upholding justice, improving the social life, deprivation, and public dialogue as to achieve the goal, all of which require revolutionary action. The type of this study is descriptiveanalytical. Considering the nature and type of the study, information is compiled through several ways, generally speaking, based on library and internet method. Results are mainly obtained using qualitative analysis.