نگاهی به زندگی و کارنامۀ ادبی ناطق نیلی، شاعر سدۀ سیزدۀ افغانستان

یکی از شاعران گمنام سدۀ سیزده هجری در افغانستان سید رضابخش موسوی مشهور به ناطق نیلی است که در سال 1228 ه. ق. در استان/ ولایت دایکندی دیده به جهان گشوده است. از این شاعر خوش قریحه دو اثر به نام های شکرباغ و طوفان المصیبه باقی مانده است. علاوه بر اینکه  این دو کتاب بخشی از ارزش های ادبی و فرهنگی افغانستان را به نسل کنونی معرفی می کند، در عموم برای حوزۀ زبان فارسی نیز اهمیت دارد؛ چون که می تواند به عنوان سند خوب در مطالعات ایران فرهنگی کمک کند. در این نوشتار که به روش تحلیلی -توصیفی نگارش یافته، می کوشیم تا کارنامۀ ادبی و فرهنگی این شاعر و ادیب را مورد بررسی قرار دهیم و ویژگی های زندگی و آثار او را برای هم زبانان خودمان در جمهوری اسلامی به معرفی بگیریم تا شاید گامی باشد در راستای تحکیم همدلی دو ملتِ با ادبیات و زبان مشترک.

a look at the life and literary legacy of nāṭiq nīlī, 13th century a.h./19th century a.d. afghan poet

sayyid riżā mūsavī, better known as nāṭiq nīlī, is one of the unknown poets of the 13th century a.h./19th century a.d. in afghanistan. he was born in a.h. 1228/a.d. 1813 in the dāykundī province. two works remain from this gifted poet: shikarbāgh, and ṭūfānal-muṣība. not only the two books introduce parts of afghanistan’s literary and cultural values to the new generation, but also, they generally of assert considerable importance in the field of persian language, because they can be used in iranian cultural studies as a reliable record.the study applies the analytical-descriptive method and attempts to explore the literary and cultural legacy of this poet-critic. the study also offers insight into the characteristics of nīlī’s life and works for fellow persian speakers in the islamic republic, in hopes of strengthening the bonds between two nations sharing the same language and literature.