نقش نیشابور در شکل‌گیری شخصیت علمی و تدوین آثار شیخ صدوق

شیخ صدوق را به دو ویژگی‌اش ستوده‌اند: فراوانی مشایخ و بسیاری سفرهای حدیثی. ازجمله مقاصد سفر صدوق شهر نیشابور بوده است. سفر به این شهر، هم برای صدوق نتایج مثبت فراوانی به دنبال داشت و هم برای نیشابوریان. این نوشتار تلاش دارد تا پس از شناسایی نیشابور در سده‌های 3 و 4 ق به دستاوردهای نیکوی صدوق از سفر به آن دیار در جمع‌آوری احادیث و یافتن انگیزه‌های تالیف و ماندگار کردن احادیث و منابع شیعی بپردازد. بازشناسی مشایخ صدوق در نیشابور خصوصاً مشایخ غیر امامی و تبیین گونه‌گونی مذاهب و فرق در آن دیار و تساهل علمی نیشابوریان از دیگر نکاتی است که در این نوشتار موردتوجه قرار گرفته است. نویسنده با تکیه بر پژوهش خود بر این اندیشه است که بعد از قم و ری که در واقع سکونتگاه صدوق بوده، نیشابور بیشترین سهم را در تغذیه حدیثی صدوق داشته است.

The Role of Nayshābūr in the Development of Shaykh Ṣadūq’s Academic Identity and His Compositions

Shaykh Ṣadūq has been praised for two reasons: The large number of his Mashāyikh and the various Hadith travels that he took. Nayshābūr was one of his destinations. His trip to this city was advantageous both to himself and to the residents of this city. The present study aims to identify Nayshābūr as a city in the 3rd and 4th centuries A.H./ 9th and 10th centuries A.D., and also to explain the accomplishments of Ṣadūq in this city, as he travelled to collect Ḥadis and seek inspiration to write and preserve Ḥadis and Shīʿa resources. The study also focuses on identifying Ṣadūq’s Mashāyikh in Nayshābūr (especially the nonimamī Mashāyikh and distinguishing between the various schools and sects in Nayshābūr and how the residents showd academic tolerance towards opposing views.The writer belives that Nayshābūr is the most important city coming after Qum and Ray (where Ṣadūq resided) to have provided him with Ḥadis knowledge.