نقش و کارکرد دیوان سالاری آل‌اینجو (725754ق) در شکوفایی فرهنگی و هنری فارس

دیوان سالاری آل‌اینجو، از حیث رویکردهای فرهنگی و هنری، در زمینه‌های تذهیب، کتاب آرایی، نگارگری و معماری و نیز ظهور شاعرانی چون حافظ شیرازی، عبید زاکانی و خواجوی کرمانی دوره‌ای پرتحرک و درخشان را در تاریخ هنر و ادب ایران پدید آورده است. ایجاد بستر های مساعد برای آفرینش آثار فرهنگی و هنری، بی تردید از مواضع و اقدامات دیوانی این سلسله و کنشگران آن جدا نبوده است. این جستار با روشی توصیفی تحلیلی کارکرد دیوان‌سالاری آل‌اینجو در شکوفایی فرهنگی و هنری و همچنین عوامل موثر بر اثربخشی و نقش آفرینی آن را در کانون توجه خود قرار داده است. یافته‌ها بیانگر آن است که کارآمدی موثر تشکیلات دیوانی این دوره و اقدامات و مساعی آن در برپایی امنیت، رونق تجارت و رفاه اجتماعی و همچنین حضور و نقش آفرینی وزیران، حاکمان و عناصر دیوانی خبره و هنرنواز، در شکوفایی هنری این دوره تاثیر بسزایی داشته است. افزون بر آن، نشان می دهد که خوشنامی، تجارب و خاستگاه دیوانی آل‌اینجو، معاشرت و هم گرایی آنان با خاندان‌ها و عناصر دیوانی و همچنین تساهل و تسامح، سخاوت، عدالت و ایران گرایی شاه ابواسحاق اینجو و نزدیکانش، در کنار استمرار خاندان دیوان سالار در شیراز قرن هشتم هجری، عوامل مهمی در نقش آفرینی دیوانیان و استعانت از توانمندی های تشکیلاتی آنان در حوزۀ حکومت‌داری به‌ویژه امور فرهنگی و هنری بوده  است.

The role and function of Injuids’ bureaucracy in cultural and artistic prosperity

Injuids’ bureaucracy marked a dynamic and brilliant period in the history of Iranian art and literature in terms of its cultural and artistic approaches, especially in fields such as gilding, page layout formatting, painting and architecture, as well as the rise of poets such as Hafez Shirazi, Ubayd Zakani and Khajavi Kermani,. The creation of cultural and artistic works cannot be studied without considering the stances and actions of the courtiers and activists in this dynasty. By adopting a descriptiveanalytical approach, this paper focuses on the role of Injuids’ bureaucracy in cultural and artistic flourishing, as well as the determinants of its influence. The findings suggest that the efficient bureaucratic organization in this period and efforts to establish security, the prosperity of trade and social welfare, along with the strong presence and influence of ministers, rulers, bureaucrats and artists had a great bearing on the artistic prosperity in this period. In addition, it seems that reputation, experiences and origins of Injuids’ bureaucracy, their association with bureaucratic families and figures, as well as tolerance, generosity, justice and Iranianism of Shah Abu Ishaq Inju and his relatives together with the sustainability of the bureaucratic dynasty in Shiraz in the eighth century AH have been key factors linked to the impact of bureaucrats and their organizational capabilities in the field of governance, especially cultural and artistic affairs.