طراحی و پیاده‌سازی هستی‌شناسی علوم پایه بر اساس مفاهیم و روابط موجود در اصطلاح‌نامه‌های مرتبط

هستی‌شناسی، واژگان و مفاهیم مشترک مورد استفاده برای توصیف و ارایه یک حوزه از دانش را معین می‌کند و می‌تواند مبنایی برای سازماندهی و مدیریت دانش در یک حوزه خاص باشد. با این وجود، ساخت هستی‌شناسی کاری دشوار و زمان‌بر است. به‌منظور تسهیل و سرعت‌بخشیدن به این امر، می‌توان منابع دیگر دانش نظیر اصطلاح‌نامه‌ها را مورد استفاده قرار داد. اصطلاح‌نامه به‌لحاظ دارا‌بودن اطلاعات معنایی و ساختار سلسله‌مراتبیِ مفاهیم و نیز نشان‌دادن روابط میان آنها منبع مناسبی برای ساخت هستی‌شناسی به حساب می‌آید. ما با هدف شکل‌گیری هستی‌شناسی در حوزه علوم پایه، ‌اصطلاح‌نامه‌هایی را که پیش از این در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در حوزه‌های مختلف شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی، زمین‌شناسی و ریاضی تدوین شده بودند، مبنای ساخت هستی‌شناسی قرار دادیم. برای این منظور، ابتدا مغایرت‌ها و هم‌پوشانی‌های مفاهیم مشترک حوزه‌های مختلف علوم پایه در اصطلاح‌نامه‌های مختلف را برطرف ساختیم تا بتوان از آنها در یک هستی‌شناسی واحد بهره برد. پس از آن کلیه اصطلاح‌نامه‌ها با یکدیگر تلفیق و اصطلاح‌نامه جامع تولید شد. سپس، طراحی مفهومی هستی‌شناسی با استفاده از روش «مت‌آنتولوژی» بر اساس مفاهیم و روابط موجود در اصطلاح‌نامه جامع صورت گرفت. در نهایت، هستی‌شناسی علوم پایه بر اساس طراحیِ صورت‌گرفته پیاده‌سازی شد تا به‌عنوان ابزاری استاندارد جهت ذخیره و بازیابی اطلاعات به‌ کار گرفته شود.