استناد به انتشارات ملی، سنجه‌ای برای بومی‌سازی علم: مطالعه نشریات علمی-پژوهشی حوزه علوم اجتماعی ایران در سال‌های 1389-1381

در این پژوهش، استناد به انتشارات ملی به‌عنوان یک سنجه کمی برای بومی‌سازی علم در نظر گرفته شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مطالعه این سنجه در مجموعه مقاله‌های علمی-پژوهشی حوزه علوم اجتماعی ایران بین سال‌های 1389-1381 است.این پژوهش از نوع توصیفی است و از فن تحلیل استنادی بهره می‌برد. برای انجام آن، منابع و ماخذ مقالات شش نشریه علمی-پژوهشی حوزه علوم اجتماعی استخراج و به دو گروه انتشارات ملی و انتشارات خارجی تقسیم گردیدند. نشریات مورد مطالعه شامل آنهایی بود که طی دوره زمانی یاد‌شده به‌طور مرتب منتشر شده بودند. تحلیل روی 543 نمونه از 1528 مقاله صورت گرفت. اساس تعیین تعداد نمونه‌ها، فرمول کوکران بود.نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه نشان داد که متوسط تعداد استناد به انتشارات ملی در دوره زمانی یاد‌شده بدون تغییر مانده است. از طرف دیگر، متوسط استناد به انتشارات خارجی طی همین دوره رشد داشته است. آزمون تحلیل همبستگی مشخص ساخت که تابع این رشد، لگاریتمی است. یافته دیگر به تفاوت بین میانگین تعداد استناد به انتشارات ملی در نشریات مورد مطالعه می‌پردازد. یافته‌های پژوهش همچنین نشان داد که این میانگین در نشریات مختلف متفاوت است. یافته‌ها همچنین نشان داد که نتایج آزمون آنوا تحت تاثیر نشریه مطالعات راهبردی زنان است. به این معنا که اگر این نشریه کنار گذاشته شده بود، نرخ استناد از لحاظ آماری در پنج نشریه باقیمانده به انتشارات ملی مشابه می‌شد. شاخص استناد به انتشارات ملی، به ‌جز در نشریه یاد‌شده، بین 31/0 و 39/0 متغیر است که این مقدار تحت تاثیر سال 1381 و 1382 است و در سال‌های اخیر به حدود 2/0 رسیده است.با توجه به اینکه میزان تولید علم در ایران افزایش یافته، میزان استفاده از این منابع در حوزه علوم اجتماعی ثابت مانده است. بر اساس این سنجه، حوزه علوم اجتماعی ایران نه‌تنها به سمت بومی‌شدن پیش نمی‌رود، بلکه با گذر زمان، تمایل به بهره‌گیری از علم خارجی نیز افزایش می‌یابد.