واکاوی ابعاد برنامه راهبردی برای توسعه پژوهش در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل وضعیت موجود پژوهش سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز کتابخانه‌ای و آرشیوی ایران است. برای این منظور، وضعیت موجود پژوهش این سازمان از چهار بُعدِ برنامه راهبردی یعنی نگرشی، سیاست‌گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی از دیدگاه کارشناسان ارشد این سازمان مورد بررسی قرار گرفته است.این پژوهش از نوع کاربردی است و با روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش دربرگیرنده کارشناسان ارشد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است که تعدادشان در زمان انجام پژوهش (مرداد 1389) 34 نفر بود. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش، از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد.داده‌های پژوهش نشان داد که در مجموع، رضایت نسبی از برنامه‌های توسعه پژوهش (با توجه به 4 بعد نگرشی، سیاست‌گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی) در این سازمان وجود دارد. از نظر نگرشی، وجود نگاه مثبت کارشناسان ارشد به مقوله پژوهش فرصت مغتنمی برای توسعه پژوهش است. همچنین، یافته‌ها نشان داد که یکی از مهم‌ترین مشکلات و مسایل موجود در راه پژوهش در این سازمان‌، ضعف در بُعد سیاست‌گذاری است و نظرهای اعلام‌شده در این مورد نشان‌دهنده مشکلاتی است که در زمینه بهبود عملکرد سیاست پژوهشی در سازمان وجود دارد. همچنین، با وجود مسایل مدیریتی که در امر پژوهش در سازمان وجود داشته، رضایت نسبی کارشناسان ازکمیت و کیفیت طرح‌های پژوهشی می‌تواند نویدی برای امکان تغییر در ساختار پژوهشی باشد. با این‌حال، در مورد برخی از مشکلات سازمان در زمینه پژوهش می‌توان به کمبود بودجه پژوهشی و تعرفه‌های پایین پژوهشی، لزوم فراهم‌آوری تسهیلات و شرایط پژوهشی مناسب، لزوم تشویق پژوهشگران به انتخاب و اجرای طرح‌های پژوهشی، چالش‌های موجود در معرفی دستاوردهای پژوهشی، ناکارآمدی ساختار اداری پژوهش، مشکلات مربوط به انتشار یافته‌های پژوهش و عدم اجرای آنها، عدم تخصیص امکانات و تجهیزات مناسب برای پیشبرد امور پژوهش و عدم وجود محیط مناسب برای توسعه پژوهش اشاره کرد. در رابطه با نیروی انسانیِ پژوهشگر نیز کارشناسان ارشد سازمان معتقدند که سازمان در جذب پژوهشگران خارج سازمانی و تعامل با سایر نهادها و موسسات پژوهشی آن‌گونه که انتظار می‌‌رود، موفق عمل نکرده است. همچنین، در رابطه با ارتقا کارکنان، نوعی نارضایتی از تاثیرگذاری کم پژوهش و فعالیت‌های پژوهشی در این زمینه مشاهده می‌شود؛ به‌ویژه با توجه به این نکته که برخی از سازمان‌های مشابه، پُست هییت علمی و امتیازات ویژه‌ای را برای پژوهشگران خود در نظر گرفته‌اند.نگاهی همه‌جانبه به پژوهش در سازمان‌ها و مراکز اطلاعاتی بزرگ در راستای تدوین برنامه‌ راهبردی الزامی به ‌نظر می‌رسد. به‌همین دلیل، توجه به ابعاد چهارگانه نگرشی، سیاست‌گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی در تدوین برنامه راهبردی پژوهش به‌عنوان ابعاد مهم در توسعه پژوهش در این سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود