واکاوی رفتار اطلاعاتی کاربران از منظر گزینشی بودن اطلاعات بر پایه نظریه پردازش اطلاعات

مغز ما تنها اطلاعاتی را دریافت می‏کند که علاقه‏ مند و قادر به دیدن و شنیدن آن‏هاست. البته، تنها بخشی از اطلاعات ورودی در ساختار دانشی ما قرار می‏گیرد. رفتار در واقع، حاصل یادگیری است و به ‏گفته ‏ای، یادگیری تغییر در رفتار است. رفتار اطلاعاتی مجموعه فعالیت‏ هایی است که یک فرد برای رفع نیاز اطلاعاتی خود انجام می‏دهد. این جستار سعی دارد با بررسی متون و پژوهش‏های علمی صورت‏ گرفته در این حوزه، نگاهی گذرا بر فرایند گردش اطلاعات در ذهن آدمی بر پایه نظریه پردازش اطلاعات داشته باشد.پژوهش حاضر با استفاده از روش مروری و با مبنا قرار دادن نظریه پردازش اطلاعات به مقوله ‏بندی، یکپارچه ‏سازی، و ارزشیابی متون منتشرشده پیشین در این خصوص پرداخته است. در این راستا و با توجه به گستردگی فراوان فرایند پردازش اطلاعات تلاش شد رفتار اطلاعاتی از منظر گزینشی بودن اطلاعات مورد ارزیابی قرار گیرد. از میان انبوه اطلاعات و منابع موجود 28 منبع فارسی و 65 منبع لاتین (که از آن میان، 5 منبع ترجمه‏ شده بود) مورد استفاده قرار گرفت. این منابع سرانجام، به سه گروه عمده تقسیم شدند: 37 منبع در حوزه موضوعی روان‏شناسی و علوم شناختی، 42 منبع در حوزه موضوعی علم اطلاعات و دانش ‏شناسی (رفتار اطلاعاتی)، و 14 منبع در حوزه ‏های مرتبط.یافته ‏های پژوهش نشان داد که نوعی فرایند تقلیلی در تمام مراحل پردازش اطلاعات (شامل 1. ورود داده از طریق حواس، 2. گزینش و پردازش اطلاعات، 3. حافظه و ذخیره اطلاعات، و4. یادگیری و رفتار اطلاعاتی) وجود دارد. بررسی ‏ها همچنین نشان از ظرفیت بالقوه موجود در این بخش در جهت انجام پژوهش ‏هایی بنیادی و کاربردی در جهت ارتقای سامانه ‏های ذخیره و بازیابی اطلاعات بود. تقریباً در تمامی متون و پژوهش ‏های بررسی‏ شده، اثر گزینشی بودن اطلاعات و اثرات جانبی آن بر رفتار انسان و به ‏ویژه رفتار اطلاعاتی محسوس بود.نتایج پژوهش نشان از آن دارد که توجه به رویکرد گزینشی بودن اطلاعات در فرایند رفتار اطلاعاتی کاربران می‏تواند در درک رفتار اطلاعاتی آنان - و مطابق با آن -در طراحی هرچه بهتر نظام ‏های بازیابی اطلاعات دارای اهمیت باشد. کارکرد بهینه نظام‏ های اطلاعاتی در فرایند بازیابی اطلاعات و در نتیجه، تاثیرگذاری مطلوب بر ربط باید مبتنی ‏بر رفتار اطلاعاتی کاربران و عوامل تاثیرگذار بر رفتار آنان بوده و از سویی خود وسیل ه‏ای باشد برای تقویت جنبه ‏های مثبت در رفتار اطلاعاتی‏ آن‏ها. بنابراین، باید تمامی جنبه ‏های رفتاری و عوامل تاثیرگذار بر آن شناسایی و مورد مطالعه قرار گیرند. از مواردی که در طراحی نظام‏های اطلاعاتی باید به آن توجه شود، چگونگی طراحی نگاره‏ هایی مبتنی ‏بر محدودیت‏های کاربر است که به کاربر در یادگیری بهتر کمک کند. یکی از چالش‏های پایگاه‏ های اطلاعاتی را می‏توان به ‏‏نوعی ارائه دادن مواد به‏ روشی دانست که فرایند تولید را بهبود بخشد، بدون اینکه اضافه باری به ‏نظام پردازش اطلاعات یادگیرنده تحمیل کند.

analyzing the users’ information behavior from the perspective of selective information based on information processing theory

our brain receives only the information that is interested in and able to see and hear. on the other hand, only a portion of the input information is incorporated into our knowledge structure. behavior is the result of learning, meaning that learning causes a change in behavior. information behavior refers to the activities that a person engages in to fulfill their information needs. this essay aims to provide an overview of the information circulation process in the human mind based on the theory of information processing. this will be achieved through a review of scientific texts and research conducted in this field.the current research utilized the review method based on theory of information processing. it involved categorizing, integrating, and evaluating previously published texts on this topic. given the complexity of the information processing process, the study aimed to assess information behavior through the lens of information selectivity. a total of 28 persian sources and 65 latin sources (5 of which were translated) were utilized from the available information sources. these sources were ultimately divided into three main groups: 37 sources in the field of psychology and cognitive sciences, 42 sources in the field of information science and epistemology (information behavior), and 14 sources in other related fields.findings of the research revealed a reduction process at all stages of information processing; i.e.: 1. data entry through the senses,2. information selection and processing, 3. memory and information storage, and 4. information learning and behavior. additionally, the investigations demonstrated the potential for conducting basic and applied research in order to enhance information storage and retrieval systems. across the majority of the reviewed texts and research, the selective impact of information and its consequences on human behavior, particularly information behavior were evident.the research results indicate that focusing on the selective approach to information in users’ information behavior process is crucial for understanding user behavior and designing effective information retrieval systems. the successful operation of information systems in information retrieval, leading to improved relevance, should be guided by users’ information behavior and the factors influencing it. this should also serve as a means to enhance the positive aspects of their information behavior. therefore, all behavioral aspects and influencing factors need to be identified and examined. a key consideration in information system design is creating diagrams that accommodate users’ limitations to enhance learning. one challenge with databases is presenting materials in a way that enhances production without overwhelming the user’s information processing system.