ارائه مدل مفهومی پشتیبانی نظام اطلاعاتی از به‌کارگیری تاکتیک‌های جست‌وجوی کاربران بر اساس شناسایی موقعیت‌های نیازمند پشتیبانی

شناسایی موقعیت‌های نیازمند پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک‌های جستجوی کاربران و پیشنهاد ویژگی‌هایی در نظام اطلاعاتی به منظور بهبود جستجو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر شناسایی موقعیت‌های نیازمند پشتیبانی نظام اطلاعاتی از به‌کارگیری تاکتیک‌های جستجوی کاربران و ارائه مدل مفهومی پژوهش در قالب  چرخه جستجوی کاربران است. روش پژوهش حاضر دارای رویکرد ترکیبی است که بر اساس داده‌های کمی و کیفی گردآوری شده است. داده‌های کمی از طریق داده‌های برگرفته شده از پرسشنامه، و اطلاعات اخذ شده از پروتکل بلنداندیشی برگرفته از نرم‌افزار مورائه، داده‌های کیفی را تشکیل می‌دهند. با توجه به معیارهای ورود به پژوهش، نمونه پژوهش 35 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی (دانشجویان دکتری و دانشجویان ترم آخر کارشناسی‌ارشد) از دو حوزه علوم انسانی و فنی و مهندسی شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پرسشنامه با 17 گویه برای سنجش قضاوت کاربران در خصوص میزان اهمیت مولفه‌های موثر در پشتیبانی نظام اطلاعاتی از به‌کارگیری تاکتیک‌های جست‌وجو به کار رفت. همچنین 4 وظیفه و سناریوی جستجو بر اساس طرح طبقه‌بندی شناختی آندرسون و کراسوول تدوین و به منظور انجام جستجو در اختیار جست‌وجوگران قرار گرفت. اطلاعات برگرفته از نرم‌افزار مورائه که شامل جست‌وجو در اختیار جست‌وجوگران قرار گرفت. اطلاعات برگرفته از نرم‌افزار مورائه که شامل داده‌های حاصل از پروتکل بلنداندیشی به دو شیوه همزمان و گذشته‌نگر بود، برای شناسایی مقوله‌ها و زیرمقوله‌ها و مفاهیم استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین موقعیت نیازمند پشتیبانی از دیدگاه جست‌وجوگران در مرحله به‌کارگیری تاکتیک ایجاد و اصلاح پرسش اولیه، پشتیبانی از تاکتیک ارزیابی نتایج و ارزیابی موردهای اطلاعاتی قرار دارد. تحلیل محتوای کیفی داده‌های برگرفته از پروتکل بلنداندیشی گذشته‌نگر که در قالب مفاهیم استخراج شد، نشان داد که جست‌وجوگران نیازمند کمک نظام اطلاعاتی در مراحل مختلف جست‌وجو هستند. کمک در انتخاب کلیدواژه‌های مناسب برای جست‌وجو،‌ ارائه لینک منابع مرجع الکترونیکی (همچون اصطلاح‌نامه‌های برخط و دایره‎‌المعارف‌ها) برای تعیین حدود و ثغور موضوع،‌ پیشنهاد استفاده از عملگرها از سوی نظام اطلاعاتی، پیشنهاد معادل‌ها و مترادف‌های کلیدواژه‌ها، پشتیبانی در شناسایی اعتبار نتایج بازیابی شده، ارائه نتایج به صورت دسته‌بندی و خوشه‌بندی شده، نشان دادن محدوده موضوعات و روابط حاکم بر موضوعات جهت آشنا شدن با دامنه آن‌ها، رنگی و برجسته کردن اطلاعات مرتبط در متن بازیابی شده، مشخص کردن زیربخش‌ها و زیرمجموعه‌های محتوا، آشنا کردن کاربر با قابلیت‌های موتورهای جست‌وجو و طراحی رابط کاربر برای ثبت نظرات دیگر جست‌وجوگران در خصوص عبارت‌های جست‌وجو جهت کمک به جست‌وجوگران مبتدی کمک‌کننده خواهد بود. در نهایت مدل مفهومی پژوهش ارائه شده است. باتوجه به مطالعات اندک در حوزه پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک‌های جست‌وجو، ‌یافته‌های این پژوهش در روشن ساختن آن‌چه در فرایند جست‌وجو روی می‌دهد و موقعیت‌هایی که کاربر نیازمند پشتیبانی از سوی نظام اطلاعاتی است، کمک‌کننده بوده و برای طراحان پایگاه‌های اطلاعاتی اطلاعات مفیدی در اختیار قرار می‌دهد.

Presenting a conceptual model of information system support from the user search tactics based on identifying situations in need of system support

The purpose of this study is to identify situations that require information system support to user search tactics and presenting a model.The method of the present study is a combined approach that has been collected based on quantitative and qualitative data. The data taken from the questionnaire constitute quantitative data and the information obtained from the ambitious protocol derived from the software. The research sample is 35 graduate students (PhD students and undergraduate and graduate students) from the two fields of humanities, engineering in Tehran.A 17item questionnaire was used to gauge users’ judgments about the importance of effective components in supporting the information system from the use of search tactics.Also, 4 search tasks based on Maxwell and Anderson classification based on cognitive perspective were provided to the searchers in order to perform the search.The information obtained from morae software, which included data obtained from the thinking protocol and search observations, was identified to identify situations in need of extraction support, and the main and subcategories were determined based on interviewbased information to improve the search to support the information system.Finally, a conceptual model of the research is presented.Given the limited studies in the field of information system support for the use of search tactics, the findings of this study help to clarify what happens in the search process and situations that require user support from the information system and provide information for database designers.