چاله‌ها و چالش‌های پژوهش در علوم انسانی در ایران؛ پنجره‌ای به‌روی سیاست‌گذاری علم

انجام پژوهش در زمینۀ علوم انسانی در ایران با دشواری‌هایی اساسی همراه است. هدف این پژوهش شناسایی اساسی‌ترین چالش‌ها و موانع پژوهش در زمینۀ علوم انسانی در ایران است. پژوهش‌ها و مطالعه‌های گوناگونی درباره موانع و کاستی‌های انجام پژوهش در زمینۀ علوم انسانی در ایران به انجام رسیده‌اند که دربردارنده داده‌هایی ارزشمندند. در این پژوهش، با روش‌شناسی »مرور نظام‌مند «، 32 اثر در پیوند با موضوع این مقاله (مانند پایان‌نامه و رساله، مقاله نشریه، و مقاله همایش) در پایگاه‌های اطلاعاتی گوناگون فارسی شناسایی و تمام‌متن آنها مطالعه شد. با روش کدگذاری به تحلیل داده‌ها پرداخته و دسته‌ها و ابعاد دشواری پژوهش شناسایی شدند. نزدیک به 200 مانع پژوهش در زمینه علوم انسانی در نوشته‌های دانشگاهی برجسته شده که آنها را می‌توان در 93 مولفه خلاصه کرد. مولفه‌ها را نیز می‌توان در هفت بُعد گسترده، یعنی بافت اجتماعی فقیر، زیرساخت سست، سازمان و مدیریت ناکارآمد، سیاست‌گذاری نادرست، ضعف پژوهشگران، قوانین و مقررات ناسازگار، و ماهیت متفاوت دسته‌بندی کرد. گمان می‌رود که »سازمان و مدیریت ناکارآمد « بیش از دیگر ابعاد، مانع پژوهش در زمینه علوم انسانی در ایران است. این مقاله از مهمترین کوشش‌هایی است که نگاهی نسبتاً فراگیر روی بازدارنده‌ها و دشواری‌های انجام پژوهش در زمینۀ علوم انسانی دارد. از این رو، این مطالعه از مهمترین پژوهش‌ها برای به دست دادن دیدی نسبتاً فراگیر درباره بازدارنده‌های پژوهش در علوم انسانی در ایران است. سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران پژوهش کشور باید از موانعی که سر راه پژوهش هستند آگاه باشند تا برنامه‌های درست و کارآمدی طراحی و اجرا کنند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند فهم بهتری از موانع پژوهش علوم انسانی در ایران به دست دهد.

Barriers to Research in the Humanities in Iran: a window to Science Policy

Conducting research in humanities sciences in Iran is faces with different barriers, including the small number of researchers, financial resources shortage, weak research infrastructure, etc. Adressing these barriers is required for advancement in humanities sciences and exploring these barriers is the first step to address them, properly. The purpose of this study is to identify the key challenges of and barriers to research in the field of humanities in Iran. Several studies have been shed light on challenges of conducting research in humanities in Iran, which contain relevant data. In this research, through a systematic review , 32 relevant studies (such as theses and dissertations, journal articles, and conference papers) were sampled for fulltext reading and analysis. Collected data were analyzed by coding method and dimensions of barriers were identified. Nearly 200 barriers to research in the humanities have been highlighted in academic literature, which can be summarized into 93 indicators and seven broad dimensions, namley poor social context, weak infrastructure, inefficient organization and management, inappropriate policymaking, incompetent researchers, incompatible rules and regulations, and distinct nature of humanities sciences. Perhaps policymakers have been played a significant role in emergence of barriers. This study is the first attempt to take a comprehensive view on the barriers and challenges of conducting research in the humanities in Iran. The research policymakers and decisionmakers must be aware of the barriers and challenges that are impactful on research in order to design and implement appropriate and efficient policies and plans. The findings of this study can provide a better understanding of the barriers to reaserch in humanities sciences in Iran.