طراحی و توسعه درگاه جست وجوی یکپارچه مخازن سازمانی ایران

هدف از پژوهش حاضر طراحی و توسعه یک درگاه یکپارچه آزاد برای جست‌وجوی اطلاعات مخازن سازمانی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی عالی در ایران است. این مقاله به زیرساخت‌های گردآوری، مدل مفهومی و طرح معماری و اجزایی که یک نمونه واقعی برای گردآوری اطلاعات مخازن سازمانی باید داشته باشد، می‌پردازد. معماری و خدمات درگاه جست‌وجوی یکپارچه مخازن سازمانی ایران (آیریس) به‌عنوان نخستین نمونه از این دست در داخل کشور طرح می‌شود. نمونه کارکرد این درگاه پس از اجرا به‌صورت یک سامانه محلی ارائه خواهد شد. در فرایند طراحی و توسعه درگاه جست‌وجوی یکپارچه مخازن سازمانی ایران (آیریس) بر پایه بررسی منابع دانش و روش‌شناسی‌های گذشته پس از نیازسنجی و امکان‌سنجی زیرساخت‌های موجود در سطح ملی، بررسی متون علمی و جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل سامانه‌های بین‌المللی مشابه، طرح اولیه پیاده‌سازی محصولی تحت عنوان »طراحی و توسعه یک درگاه یکپارچه آزاد برای جست‌وجوی اطلاعات مخازن سازمانی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی عالی در ایران (آیریس) « به‌همراه کلیه جزئیات زیرسیستم‌ها و جریان‌های کاری وابسته به آن هدف‌گذاری شد. بدین‌منظور، در طی پنج مرحله از »اسکرام « به‌عنوان یک چارچوب چابک چرخشی و افزایشی برای کنترل مدیریت پروژه نرم‌افزار در طراحی و توسعه »آیریس « استفاده شد. معماری این سامانه بر پایه مدل ارائه‌دهنده داده و ارائه‌دهنده خدمت با به‌کارگیری استاندارد »اُ‌اِی‌آی « است. در معماری این سامانه سه بخش سیستم واسط استخراج‌کننده داده، سیستم مدیریت پردازش داده و پیوند موجودیت‌ها، و سرانجام، سیستم فراهم‌آوری و نمایش در نظر گرفته شد. در طراحی »آیریس « خصوصیاتی چون سهولت استفاده (کاربر‌پسندی)، رابط کاربر وبی قابل تعدیل و گسترش (به‌خصوص با زبان‌های رایج)، بازیابی به‌وسیله موتورهای جست‌وجو و ابزارهای نمایه‌‌سازی گوناگون، دسترسی دائمی به منابع، پشتیبانی از منطق جست‌وجو و شناساگر منحصربه‌فرد برای هر مدرک در نظرگرفته شده است. باید توجه داشت آنچه که در توسعه این سامانه بسیار مهم بود، نیاز به انتشار داده‌ها به‌ شکل آزاد و تحت مجوزهای منبع باز و ماندگار است. در غیر این صورت، نمی‌توان انتظار توسعه سامانه مناسبی را داشت که توان گردآوری داده‌ها را به‌صورت یکپارچه داشته باشد. پس از پیاده‌سازی سامانه مشخص شد که ارائه‌دهندگان داده در داده‌های خود عمدتاً مشکلات ساختاری داشتندکه ممکن است خدمات درگاه را با نقص‌هایی مواجه سازد. به نظر می‌رسد با تهیه خط‌مشی‌هایی توسط »وزارت علوم « بتوان نسبت به روزآمدی و بارگذاری منظم داده‌ها در مخازن سازمانی و در نهایت، در سامانه »آیریس « اطمینان به‌دست آورد.

Design and Development of Iranian Institutional Repositories Integrated Search (IRIS) Portal

The purpose of this research is to design and develop an integrated open portal for searching and retrieving information of institutional repositories of universities, and higher education and research institutes in Iran. This paper discusses the collection and aggregative infrastructures, conceptual model, and architectural design and components that a practical institutional repository search portal should have. Iranian Institutional Repositories Integrated Search (IRIS) Portal architecture and services are designed as the first such example in the country. A functional development of this portal will be provided as a local system after implementation.In the process of designing and developing IRIS based on some background knowledge expanded after reviewing and collecting information of scientific texts and their methodologies, needs and feasibility assessment of existing infrastructure at the national level, analyzing similar international systems, the initial product implementation plan called ldquo;Design and Development of Iranian Institutional Repositories Integrated Search (IRIS) Portal rdquo; were targeted along with all the details of the subsystems and related workflows. In the system development process of this research, in five stages Scrum agile framework was used as an iterative and incremental methodology to control IRIS software project management.For designing and developing of this system, we reviewed similar models used in other countries. The general architecture of this system is based on the data provider and service provider model using the OAI standard. In the architecture of this system, three major parts of data mining system, data processing management system and entities linking, and finally the provision system were considered. In the design of IRIS system, features such as ease of use (user friendliness), customizable and extensible web user interface (especially with common languages), high visibility by search engine and indexing tools, permanent access to resources, support for search logic and a unique identifier for each document were considered. What is very important in the development of this system is the need to publish data freely and under open and permanent source licenses. Otherwise, one cannot expect the development of a suitable system that can mine, collect and aggregate data in an integrated manner. After implementing the system, it was found that the data entered in the data providers in this model, mainly had structural problems, and eventually the IRIS service may encounter some defects. It seems that by preparing policies by the Ministry of Science, Research and Technology (MSRT), it is possible to ensure the regular updating and loading of data in organizational repositories and finally the IRIS system.