پیشنهاد طرح تدوین فرااصطلاح‌نامه ایرانداک با تکیه بر الگو و ساختار نظام زبان واحد پزشکی (یو ام ال اس)

هدف این مقاله ارائه طرحی به‌منظور ایجاد انسجام بین اصطلاح‌نامه‌ها و واژگان‌های تخصصی تدوین‌شده در »ایرانداک « در قالب یک فرااصطلاح‌نامه است. فرااصطلاح‌نامه ترکیبی منسجم از زبان‌های ساختاریافته یا کنترل‌شده یا اصطلاح‌نامه‌های تدوین‌شده و فهرست‌های مستند موجود است که از طریق برقراری پیوند، ادغام و تلفیق آن‌ها به‌‌دست آمده است. در این سازوکار، به‌منظور انسجام اصطلاح‌نامه‌های تدوین‌شده، هر مفهوم در یک اصطلاح‌نامه با کمک نشانگرهایی به نزدیک‌ترین مفهوم معادل در اصطلاح‌نامه‌های دیگر مرتبط می‌شود. در فرایند ارتباط بین مفاهیم، امکان ترجمه پرسش کاربر در قالب یک کاوش نظام‌مند و فراگیر در پایگاه‌های اطلاعاتی که توسط اصطلاح‌نامه‌های مختلف سازماندهی شده‌اند، فراهم می‌شود و بستر افزایش جامعیت در بازیابی اطلاعات فراهم می‌آید. در »ایرانداک « اصطلاح‌نامه‌های تخصصی در دهه 1380 تدوین و در سال‌های 97-1396 روزآمدسازی شده و افزون بر آن، مجموعه‌ای از واژه‌نامه‌ها و واژگان‌ تخصصی نیز تدوین و منتشر شده‌اند. ضروری است که این واژگان‌ها و اصطلاح‌نامه‌ها با یکدیگر تلفیق یابند تا از ریزش کاذب اطلاعات در جست‌وجوی پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) ممانعت به عمل آید و سرعت دستیابی هدفمند به اطلاعات تخصصی فراهم گردد. در این مقاله، منابع گوناگون در شکل‌گیری فرااصطلاح‌نامه در شناسایی مفاهیم وابسته به آن، کاربرد، و نیز مراحل تدوین آن بررسی و تحلیل می‌شود.

Proposing a Plan to Compile IranDoc Meta-thesaurus based on the Model and Structure of the Unified Medical Language System (UMLS)

The purpose of this article is to present a plan to create coherence between thesauruses and specialized vocabulary compiled in IranDoc in the form of a metathesaurus. A metathesaurus is a cohesive combination of structured or controlled languages or compiled thesauruses and document lists that are obtained by linking, merging, and combining them. In this mechanism, in order to integrate the developed thesauri, each concept in a thesaurus is linked to the closest equivalent concept in other thesauri with the help of markers. In the process of communication between concepts, it is possible to translate the user query in the form of a systematic and comprehensive search of databases organized by various thesauruses and provides a platform for increasing comprehensiveness in information retrieval. In IranDoc, specialized thesauruses have been compiled in the 20012010 and updated in the years 201718. In addition, a collection of specialized dictionaries and vocabularies have been compiled and published. It is necessary to combine these words and thesauruses with each other in order to prevent the false loss of information in the search of Iran rsaquo;s scientific database (Ganj) and to provide targeted access to specialized information. This article examines and analyzes various sources in the formation of metathesaurus in identifying related concepts, expressing the application and also the steps of its compilation.