فرا تحلیل کیفی پژوهش‌های بین‌المللی در زمینه مفهوم‌سازی نقش رهبران دیجیتال

یکی از عوامل مهم موفقیت در سفر به‌سوی دیجیتالی شدن، پرورش و توسعه نسل جدیدی از رهبرانی است که »رهبر دیجیتال « نامیده می شوند. با توجه به اهمیت موضوع در عصر حاضر، محققان از جنبه های متعددی به این نقش، به‌عنوان یکی از ضرورت های تعیین‌کننده موفقیت سازمان های عصر دیجیتال پرداخته اند. اما سوال اساسی این است که وضعیت پژوهش های حوزه »نقش رهبر دیجیتال « از حیث ساختاری و محتوایی چگونه بوده است؟ این موضوع از آنجایی اهمیت می یابد که تاکنون در پژوهش های مرتبط، ارائه تصویری سیستماتیک از مجموعه مطالعات انجام گرفته در این حوزه، کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. بر همین اساس، در این پژوهش و در پاسخ به این سوال قصد بر این است که تصویری روشن و جامع از سیمای پژوهش های بین المللی در زمینه مفهوم سازی نقش رهبران دیجیتال ارائه شود. به‌منظور نیل به این هدف، از فراتحلیل کیفی استفاده شد و 46 مطالعه علمی که هرکدام به‌نوعی به بررسی و واکاوی جنبه‌های مختلف این نقش پرداخته اند، بر اساس اصول راهنمایfink (2019) وokoli schabram (2010) انتخاب، ارزیابی و بررسی شدند. درنهایت، به منظور ارزیابی نتایج تحلیل ساختاری و محتوایی، از روش بازبینی به وسیله همکاران پژوهشی استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که پژوهش‌های انجام شده هم از حیث ساختاری و هم از حیث محتوایی دارای ویژگی‌های برجسته‌ای بودند که باید مد نظر قرار داد. در این راستا، در بررسی ساختاری مطالعات، روند اوج گیری پژوهش ها در زمینه رهبری دیجیتال، روش گردآوری داده ها در آن ها، وضعیت توزیع آثار در صنعت و نیز نحوه مشارکت محققان ارزیابی شد. در بررسی محتوایی مطالعات نیز بر اساس روش تحلیل مضمون، پنج زمینه تحقیقاتی اصلی شامل »پیشران های تعریف نقش، اهداف نقش، وظایف، ساختار ایفای نقش و شایستگی های ایفای نقش « شناسایی و درنهایت شبکه مضامین در ارتباط با مفاهیم و موضوعات در حوزه نقش رهبر دیجیتال ترسیم شد. در تحلیل محتوایی، نتایج این پژوهش نشان داد طی سال های اخیر تعداد مطالعات افزایش یافته و همچنین، تمرکز تحقیقاتی در ابعاد متعددی گسترش یافته است؛ به طوری که در سال 2019 همه پنج زمینه این نقش در مطالعات متعدد مورد توجه قرار گرفته است. به‌طورکلی، یافته های حاصل از مقاله حاضر، مبنایی برای درک زوایای مختلف پژوهشی در حوزه تحقیقات رهبری دیجیتال ایجاد نموده و با لحاظ نمودن ابعاد مورد توجه در این حوزه، چارچوبی برای طراحی و توسعه تحقیقات در این زمینه فراهم می‌ نماید.

A Qualitative Meta-analysis of digital leader’s role

One of the key success factors in the journey to digitalization is to cultivate and develop a new generation of leaders called ldquo;digital leaders rdquo;. Given the importance of this issue in the present era, researchers have addressed this role in many aspects as one of the essential factors determining the success of organizations in the digital age. However, the fundamental issue is what is the status of studies on digital leader rsquo;s role in terms of both structural and contextual perspectives? This is important because, to date, relevant researches have focused less on providing a complete picture of researches in this area. Accordingly, in response to this challenge, this research intends to provide a comprehensive view of the international conducted studies in the field of digital leader rsquo;s role. In order to achieve this, the qualitative metaanalysis was used to examine and analyze 46 studies in the field which each of them had a different perspective and methodology. For that purpose, we follow a structured and iterative process built on Okoli Schabram rsquo;s guidelines and Fink rsquo;s approach to search, identify, and analyze the relevant literature. Finally, in order to evaluate the results of structural and contextual analysis, the peer debriefing strategy were used. The results showed that all conducted researches have predominant features both structurally and contextually. In this regard, in the structural perspective, ldquo;time distribution of studies, the method of data collection, the industry distribution of studies and the type of researcher participation rdquo; were evaluated. In the contextual perspective, based on the thematic synthesis, five main research themes including ldquo;drivers of role definition, goals and objectives, functions, role structure and role competencies rdquo; in the field of digital leader rsquo;s role were identified and finally, thematic network of the concepts and issues related to each area were drawn up. From the contextual point of view, results of this study showed that over recent years the number and quality of articles have increased, as well as the research focus has expanded to various dimensions; So that in 2019, all five areas of this role have been addressed in numerous studies. Overall, the findings of this article provide a basis for understanding the different research aspects in the field of digital leader rsquo;s role. It also provides a framework to design and develop researches in the field of digital leader rsquo;s role.