اَبَر مجلات دسترسی آزاد: مطالعه موردی ویژگی ها و عملکرد هشت اَبَر مجله بین المللی

امروزه، اَبَرمجله های دسترسی آزاد نقش بسیار مهمی در ارتباطات علمی ایفا می کنند. پژوهش حاضر با هدف معرفی هشت اَبَرمجله برجسته جهانی و مطالعه وضعیت آن ها در بازه زمانی پنج ساله 2012 تا 2016 انجام شده است.این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد، نوعی مطالعه توصیفی است که با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از 195011 مقاله منتشرشده در هشت اَبَرمجله در سال های 2012 الی 2016 و نمایه شده در پایگاه »وب آوساینس « تشکیل شده است. داده های پژوهش با مراجعه به پایگاه های »وب آوساینس «، »جی سی آر «، و »این سایتس « از محصولات موسسه »کلریویت انلیتیکس « گردآوری و با استفاده از نرم افزار »مایکروسافت اکسل « مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.تعداد مقاله های منتشرشده در این هشت اَبَرمجله در سال 2016 نسبت به سال 2012 با رشد تقریبی 101 درصدی همراه بوده است. در بازه زمانی پنج ساله مورد مطالعه، در مجموع، 195011 مقاله در هشت اَبَرمجله منتشر شده که با در نظر گرفتن هزینه انتشار مقاله در هر مجله، رقمی در حدود 300 میلیون دلار برای انتشار آن پرداخت شده است. مقاله های منتشرشده در اَبَرمجله ها در مقایسه با میانگین کلی پایگاه »وب آوساینس « از اثرگذاری استنادی بالاتری برخوردار بوده اند. همچنین، مطالعه عملکرد هشت اَبَرمجله نشان داد که در مجموع، 91.6 درصد مقاله ها و 96.1 درصد استنادهای مجله های مورد مطالعه به دو مجله plos one و scientific reports تعلق داشته است. بیشترین سهم مقاله های منتشرشده در این مجله ها به ترتیب، به حوزه های موضوعی بیو شیمی و بیولوژی مولکولی، علوم چند رشته ای، علوم اعصاب، سرطان شناسی و ایمنی شناسی اختصاص داشته است. همچنین، کشورهای ایالات متحده، چین، انگلستان، آلمان و ژاپن دارای بیشترین تعداد برون دادهای پژوهشی در هشت اَبَرمجله بوده اند.نتیجه این که در سال های اخیر ناشران برجسته دنیا تقاضای بازار جهت انتشار برون دادهای پژوهشی را درک کرده و به ایجاد اَبَرمجله ها اقدام نموده اند و پیش بینی می شود که این روند در سال های آتی نیز ادامه داشته باشد.