به کارگیری استانداردها (مورد مطالعه: کتابخانه های دیجیتالی ایران)

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تعیین استانداردهای مورد استفاده در کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. در پرسشنامه طراحی شده استانداردهای مربوط به سه بخش ذخیره سازی، سازماندهی و جست وجو/ بازیابی اطلاعات که با مرور متون و منابع مرتبط و با اعمال نظر 5 نفر از متخصصان استخراج شده بود، در اختیار جامعه پژوهش قرار گرفت و از آنان خواسته شد درباره استفاده از هر یک از استانداردها در کتابخانه دیجیتالی خود گزارش دهند. نتایج پژوهش نشان داد که رایج ترین فرمت فایل های پشتیبانی شده در قالب متنی (پی دی اف) با 95 درصد، تصویری (jpeg) با 63.7 درصد، صوتی (mp3) با 63.7 درصد، ویدیوئی (avi) با 45.5 درصد استفاده است. در حوزه سازماندهی رایج ترین استانداردهای فراداده توصیفی »مارک « با 77.3 درصد و »دابلین کور « با 59.1 درصد استفاده بودند. استاندارد فراداده ساختاری »متس « با 22.7 درصد استفاده در جایگاه بعدی جای گرفت. در این میان استاندارد فراداده مدیریتی »پرمیس « با 9.1 درصد استفاده پایین ترین میزان کاربرد را داشت. در بخش استانداردهای جست وجو/ بازیابی اطلاعات در سطح کتابشناختی z39.50 با 77.3 درصد استفاده پرکاربردترین شناخته شد و در سطح تمام متن oai با 22.7 درصد و oaipmh با 9.1 درصد استفاده، پایین ترین میزان کاربرد را داشتند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که 95 درصد کتابخانه های دیجیتالی ایران از نرم افزار تولید داخل استفاده می کنند و پشتیبانی نرم افزار از هر استاندارد نقش موثری در استفاده از آن توسط کتابخانه دارد. نتیجه آزمون مربع کا نیز نشان داد که کتابخانه های دانشگاهی بیشتر از سایر انواع کتابخانه ها از استانداردها استفاده می کنند.