شناسایی روابط کتابشناختی در فهرست کتابخانه ملی ایران مبتنی بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (اف آر بی آر): گام نخست در بازنمون شبکه دانش انتشارات ایرانی اسلامی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط کتابشناختی میان پیشینه های فراداده ای فهرست »کتابخانه ملی ایران «، بر اساس الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف آر بی آر)، به منظور بازنمون شبکه دانش انتشارات ایرانیاسلامی است. برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر، پیشینه های فراداده ای مربوط به کتاب های موجود در فهرست »کتابخانه ملی ایران « برای چهار خانواده کتابشناختی شامل قرآن، نهج البلاغه، شاهنامه و مثنوی (در مجموع 28213 پیشینه) است که از سیستم جامع »کتابخانه ملی ایران « (رسا) شناسایی و استخراج شدند. روش گردآوری داده ها شامل مشاهده ساختارمند و روش اسنادی است. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی، و ابزار نمایش داده های تحلیل شده یک ماتریس است. نتایج پژوهش نشان داد که همه انواع روابط ارائه شده در الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف آر بی آر)، به استثنای رابطه »تنظیم (موسیقی) « از گروه »روابط بین بیان های مختلف یک اثر «، در فهرست »کتابخانه ملی ایران « وجود دارند. از آنجا که نوع رابطه »تنظیم (موسیقی) « تنها رابطه در سیاهه وارسی است که فقط به اشیاء محتوایی موسیقایی اختصاص دارد، می توان این گونه استنباط نمود که فهرست »کتابخانه ملی ایران « در محدوده پیشینه های فراداده ای مربوط به کتاب ها، پوشش کاملی از روابط کتابشناختی الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف آر بی آر) را ارائه نموده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر می تواند از دو جهت، هم به منظور پیاده سازی الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف آر بی آر) در محیط های کتابخانه ای، و هم به منظور طراحی الگوی هستان شناسی فراداده ای و ایجاد دادگان فهرست »کتابخانه ملی ایران « مبتنی بر روش داده های پیوندی مورد استفاده قرار گیرد.

Identification of Bibliographic Relationships in the National Library and Archives of Iran (NLAI) According to the Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) Model: the First Stage in Representing the Knowledge Network of Iranian-Islamic Publications

The aim of this study is to find out the bibliographic relationships between the metadata records in the National Library and Archives of Iran (NLAI) according to FRBR model, in order to represent the Knowledge network of IranianIslamic publications. To achieve this objective, the content analysis method was used. The study population includes metadata records for books in NLAI for four bibliographic families including Quran, Nahj alBalagha,Shahnameh, and Masnavi (a total of 28213 records), that were accessible through the NLAI OPAC. In this study, the data gathering methods were structured (systematic) observation and documentary method. A checklist is used for data gathering, and a matrix is used to display the analyzed data. The results of the study showed that all relationship types of the Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) model, except the ldquo;arrangement (music) rdquo; relationship from the section ldquo;ExpressiontoExpression Relationships: between expressions of the same work rdquo;, were found in metadata records. Since the ldquo;arrangement (music) rdquo; relationship is used only for musical objects, so it can be concluded that NLAI encompasses the entire range of the FRBR relationship types that provided for books. The results of this study can be useful to implement FRBR model in persian libraries, and also to design NLAI metadata ontology model and create and publish the NLAI dataset based on linked data method.