شناخت طنز و بررسی جایگاه و کاربرد آن در روایات اسلامی

طنز، ترنّم زیبای هنر در فرآیند تعالی بخشی فرهنگ یک جامعه است. واکاوی مولفه‌های مرتبط با آن، از وظایف سترگ پژوهشگران متعهّد و دلسوز اجتماع است، زیرا استفاده از این هنر کم‌نظیر، موجب می‌شود که فهم موضوع در ذهن مخاطب عمیق‌تر جای گیرد و از طرفی نابسامانی‌های جامعه را با زبانی گزنده و تلخ بیان می‌کند و با ایجاد بیم و ترس، خطاکاران را به خطای خود متوجه ساخته و معایب و نواقصی را که در حیات اجتماعی پدید آمده است، برطرف می‌سازد. این پژوهش در پی آن است که با بهره‌گیری از روش اسنادی و کتابخانه‌ای چگونگی تحقّق این موضوع را از لابلای سخنان گهربار معصومان(ع)، به منصّه ظهور رساند. برای دست‌یابی به این هدف، نخست مفهوم واژه طنز را مورد بررسی قرار داده، سپس با نگرشی تاریخی کاربردهای آن را در کلام ائمه هدی(ع) در قالب چهار جلوه طنز آمیز شامل: طنز از طریق تهکّم، تمثیل، تشبیه به حیوانات و کنایه تعریضیّه تبیین می‌نماید. در پایان نتیجه می‌گیرد که هدف نهایی طنز‌های موجود در احادیث، اصلاح فرد و جامعه و عبرت گرفتن آن‌ها از مضمونی است که طنز از آن نشات گرفته است.