تحلیل فقه الحدیثی روایت حرامزادگی غیبت کننده

«غیبت» به‌عنوان یک رفتار اجتماعی رایج، در بسیاری از جوامع مشاهده می‌شود و افراد بدون توجه به پیامدهای منفی آن در دام گناه گرفتار می‌شوند. روایات متعددی از معصومان در مذمت غیبت‌کردن آمده است. یکی از این روایات از امیرمومنان(ع) دالّ بر حلال‌زاده‌نبودن غیبت‌کننده است که با دیگر روایات ناسازگار به نظر می‌رسد. صحت‌سنجی حدیث مزبور، مسئلهٔ پژوهش حاضر است. این جستار با روش توصیفی‌تحلیلی در پی ارزیابی رجالی راویان حدیث و تحلیل مفهومی واژگان غیبت، حرام‌زادگی و ارتباط آن‌ها با یکدیگر است. یافته‌ها نشان می‌دهد سند روایت به‌دلیل مجهول‌بودن برخی از راویان، ضعیف است. از جهت دلالی ادله‌ای نشان می‌دهد که مراد از حلال‌زاده‌نبودن، معنای اصطلاحی فقهی آن نیست. مقصود از حرام‌زادگی را می‌توان مفهومی عام، شامل مشارکت شیطان در نطفه و عدم‌طهارت فکری پدر و مادر در زمان انعقاد نطفه دانست. تاثیر لقمهٔ حرام نیز می‌تواند دلالت دیگرِ این روایت باشد؛ یعنی لقمۀ حرام می‌تواند به‌صورت این رذیلۀ اخلاقی در فرد بروز یابد که از غیبت‌کردن به‌عنوان ابزاری برای لذت‌های فانی بهره برد و در پی استغفار و جبران این گناه و تبعاتش برنیاید.

hadith comprehension analysis of illegitimacy of the backbiter

ghiybat (backbiting) is a common social behavior seen in most communities and people commit this sin without considering its negative consequences. many hadiths have been narrated from the infallibles (as) that blame the backbiter. one of them attributed to amīr muʾminān (as)(imam alī) conveys that the backbiter is not a legitimate person; it seems contrary to other narrations. this study deals with validating this hadith. so, using a descriptive-analytical method, it tries to evaluate the reliability of hadith transmitters and conceptually analyze the terms backbiting and illegitimacy, and their interrelation. according to the results, as some of the transmitters are anonymous, the isnad of the narration is weak.  regarding the denotation, there is proof demonstrating that the intention of &illegitimacy& in the text is not its technical jurisprudential meaning.  instead, it may have a general concept, namely the participation of satan in the semen and the mental impurity of the parents at the moment of conception. also, the effect of unlawful food can be considered as another implied meaning of the hadith; it means that the unlawful food can appear as this moral vice in a person in such a way that he uses backbiting as a tool for mortal pleasure and does not seek forgiveness and compensation of the sin and its consequences.