بازخوانی قرآنی مسئلۀ «قوّامیت مردان بر زنان» در آیۀ 34 سورۀ نساء

مسئلهٔ قوامیت مردان بر زنان در آیهٔ 34 سورۀ نساء ازجمله مباحث قرآنی است که شبهات و سوالات بسیاری دربارۀ کارآمدی آن مطرح شده است؛ به‌طوری که برخلاف فراعصری و فراتاریخی‌بودن همهٔ آیات قرآن کریم، برخی آن را تاریخمند و مربوط به عصر نزول یا قابل‌تغییر در زمان حال دانسته‌اند. پر واضح است که چنین نگاهی به آیه و لغو و تعطیلی حکم آن در تغایر کامل با ابدی و ازلی‌بودن همهٔ آموزه‌های قرآن‌کریم است. در پژوهش حاضر، با روش توصیفی‌تحلیلی نشان داده شده است که برداشت‌های نادرست قرآن‌پژوهان از این آیه و تفسیر آن به برتری مردان بر زنان درنتیجهٔ حاکم‌کردن روایات سبب‌ نزول بر فهم آیه حاصل شده است. همچنین با استفاده از دیگر آیات، یعنی با معیار قراردادن خود قرآن کریم، این برداشت حاصل شده است که خداوند در این آیه موکداً به مردان دستور می‌دهد به‌علت تفاوت‌های تکوینی و همچنین بیشتربودن اموالشان، که از تفاوت تشریع سهم‌الارث در مردان و زنان حاصل شده، تکیه‌گاه و حامی زنان باشند. به این ترتیب علل مذکور در آیه، تغییرناپذیر و دائمی و درنتیجه، حکم قوامیت نیز تغییرناپذیر، دائمی و کارآمد برای همیشه خواهد بود.

quranic re-reading of men’s being qawwām over women in the verse 34 of surah al-nisāʾ

men’s being qawwām over women in verse 34 of surah al-nisāʾ is one of the quranic issues that many doubts and questions have been raised about its efficiency. so, despite the trans-historicity of all verses of the quran, some intellectuals have considered this verse as historical, exclusive to the revelation age, or changeable in the recent era. it is clear that such a view about the verse and abrogating its decree is contrary to the eternity and pre-eternity of all teachings of the holy quran. by using a descriptive-analytical method in this study it has been shown that misunderstandings of the quranologists about the verse and interpreting it as the superiority of men over women have been caused by subordinating the understanding of the verse to occasions of the revelation (asbābi nuzūl) narrations. also. by using other verses and relying on the quran itself, it was found that in the verse, allah orders men with great emphasis to be protectors and supporters of women; it is due to their existential differences as well as their greater properties originating from the difference in the revealed law for men and women’s share of inherence. as these reasons are unchangeable and eternal, the order of being qawwām will be eternal and useable forever.