تحلیل انتقادی مبنای معرفت‌شناختی دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن با تاکید بر آرای سروش و مجتهدشبستری

در اعتبارسنجی هر دیدگاهی بازخوانی شالوده‌های فکری آن تعیین‌کننده است. تنقیح بنیاد معرفت‌شناختی و تحلیل و نقادی ابعاد متعدد آن نقشی موثر در پایش زبان قرآن دارد. متاثر از پایش نگرۀ معرفت‌شناختی، انتساب حیرت‌آفرینی به زبان قرآن مورد تردید واقع می‌شود و شالوده‌های زیرین معرفتی و ادراکی قرآن به‌منظور مفاهمه‌گری و فیصله‌بخشی زبان قرآن استحکام افزون‌تری می‌یابد. در این نوشتار پس از تحلیل انتقادی مبنای یادشده از طریق کاربست ملاحظات دقیق عقلی، سستی دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن برجسته شده است. روش پژوهش مقاله، اسنادی و تحلیلی است و یافته‌های تحقیق حاکی از این است که مبنای معرفت‌شناختی دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن دچار چالش‌های جدی است: 1. از حیث گونه‌شناسی شکاکیت پیچیده است؛ 2. از لحاظ تبارشناسی نگرشی نوکانتی است؛ 3. از نظر روش‌شناسی رهیافتی معیارگریز قلمداد می‌شود؛ 4. خودشکنی خصیصهٔ ذاتی آن است؛ 5. دفاعیات مربوط به آن معیوب‌ است. بنابراین دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن بر مبنایی مخدوش و مردود واقع شده است.

critical analyzing the epistemological base of the view of the mysterious language of the quran with an emphasis on surūsh and mujtaḥid shabistarī’s viewpoints

in validating a view, it is important to reread its intellectual bases. clarifying the epistemological foundation, as well as analyzing and criticizing its various dimensions, plays an effective role in studying the language of the quran. affected by examining the epistemology theory, ascribing the mysteriousness to the language of the quran becomes doubtful and the underlying epistemic and cognitive bases of the quran strengthen toward the comprehensibility and certainty of the quran’s language. after a critical analysis of the aforesaid foundation by using exact rational considerations, the weakness of the view of the mysterious language of the quran has been highlighted in this writing. the method of this paper is documentary-analytical. the findings show that the epistemological basis of the view of the mysterious language of the quran encounters ssistant professor, serious challenges as follows: 1- concerning the typology of skepticism, it is complex, 2- regarding genealogically, it is a neo-kantian view, 3- methodologically, it is considered as an approach that is far from any criteria, 4- self-contradiction is its essential feature, 5- its defenses are defective. so, the basis of the view of the mysterious language of the quran is corrupted and rejected.