راه‌های شناسایی و کشف افزوده‌های واقع بر متون احادیث

«حدیث» به‌عنوان حکایتگر سنت، ازجمله مهم‌ترین منابع اصلی استنباط احکام و معارف اسلامی است. برخی از احادیث، در فرایند نقل‌وانتقالِ تُراث حدیثی تا عصر حاضر دچار عللی، ازجمله زیاده‌های واقع بر متن شده‌اند. تعداد این متون، اندک است؛ اما پژوهشگر در فرایند اعتباریابی و نیز فهم و ورود حدیث به چرخهٔ حجیت و عمل، ناگزیر از شناسایی این موارد است. این نوشتار در پیِ پاسخ به این سوال است که راه‌های شناسایی و کشف افزوده‌های واقع بر احادیث چیست؟ نوشتار حاضر به‌روش توصیفی‌تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع مکتوب و اسناد موجود، به شناساندن راه‌های اساسی شناسایی و کشف افزوده‌های واقع بر متون احادیث اقدام کرده است. ازجمله راه‌های شناسایی و کشف افزوده‌های واقع بر روایات عبارت‌اند از: بهره‌گیری از نسخ خطی، تحلیل متن پژوهانه، بهره‌گیری از دانش تخریج و مصدریابی روایت، توجه به نقش راوی در فرایند انتقال تُراث حدیثی.

ways of identifying and detecting the interpolations into the hadith texts

hadith as the narrator of the tradition, is one of the most important main sources in the inference of religious laws and islamic teachings. in the process of transmitting the narrative heritage up to the present day, some hadiths have undergone different defects, such as interpolations into their text. the number of such texts is low. still, the researcher has to detect them in the validation process of the hadith, as well as its understanding and admission as authoritative. this paper seeks to answer the question, what are the ways of detecting interpolations into the hadiths? so, through a descriptive-analytical method and using written sources and existing documents, it tries to identify the main ways of detecting interpolations into the hadiths. some of these ways are: using manuscripts, analyzing research text, employing the science of takhrij and identifying references of the narration, and considering the role of the narrator in the process of transmission of narrative heritage.