بررسی وضعیت قدیمی‌ترین نسخۀ شناخته‌شدۀ غیرموجودِ کتاب‌های سلیم

از دیرباز مناقشاتی دربارۀ صحت و اعتبار احادیث کتاب‌های منسوب به سلیم که متونی روایی با موضوعات تاریخی‌کلامی است، وجود داشته است. لازم است پژوهش‌هایی راجع به نسخه‌های خطی این کتاب انجام شود؛ چه کتاب‌های کنونی سلیم جعلی باشد و چه حتی شخصیت سلیم هویت تاریخی نداشته باشد. با بررسی جدیدی که در سال 1399ش انجام شد، 49نسخهٔ فیزیکی از کتاب‌های منسوب به سلیم شناسایی شده و اطلاعات کتاب‌شناختی از آن‌ها در دسترس قرار گرفته است. قدمت نسخه‌های خطی کتاب‌های سلیم را از دو جنبه می‌توان در نظر گرفت: ا. قدیمی‌ترین نسخهٔ خطی موجود از کتاب؛ ب. قدیمی‌ترین نسخهٔ معرفی‌شدهٔ کتاب که البته غیرموجود است. اکنون نسخهٔ مجلس (شمارهٔ 15638) به‌عنوان قدیمی‌ترین استنساخ از قدیمی‌ترین نسخهٔ شناخته‌شدهٔ کتاب‌های سلیم معرفی شده است، ولی لازم است در خصوص این قدمتِ تاریخ کتابت آن تحقیقاتی صورت گیرد.نوشتار حاضر به بررسی این سوالات می‌پردازد: 1. تاریخ ادعایی در نسخهٔ مجلس برای نسخهٔ کهن چگونه است؟ 2. چه کسانی به این تاریخ و این نسخهٔ کهن اشاره کرده‌اند؟ 3. آیا شواهدی بر مخدوش‌بودن یا اعتبار این تاریخ درخورِ ارائه است؟حاصل آنکه تاریخ 309ق برای نسخهٔ کاتب الرمانی (نسخهٔ مادر مجلس) جعلی است و تاریخ 609ق برای این کتابت نیز چندان اثبات‌شدنی نیست.

examining the validity of the oldest known unavailable version of sulaym’s books

for a long time, there have been disputes over the authenticity and validity of hadiths in books attributed to sulaym, which are narrative texts with historical and theological topics. it is necessary to conduct research on the manuscripts of this book, whether sulaym’s current books are fake or even salim’s person has no historical identity. with a new survey conducted in 1399 hs, 49 physical copies of books attributed to sulaym have been identified and their bibliographic information has been provided. the age of the manuscripts of sulaym’s books can be considered from two aspects: a. the oldest existing manuscript of the book; b. the version introduced as the oldest one, which of course does not exist. now, the version of majlis library (no. 15638) has been introduced as the oldest copy of the oldest known version of sulaym’s books, but it is necessary to conduct research on the date of its writing. this article examines these questions: 1. how valid is the alleged date in the copy of the old version in majlis library? 2. who has mentioned this date and this ancient version? 3. is there any evidence for or against this date? the result is that the date 309 ah for the version of katib al-rammānī (the main version of majlis) is fake, and the date 609 ah for the copying is not provable either.