حل تعارض فریقین در مصداق «دابّة الارض» آیه 82 سوره نمل

«دابّه» به معنای موجودی متحرک و جاندار، 14 مرتبه در قرآن به کار رفته‌ است و با توجه به معنا و سیاق آیات آشکار می‌گردد که این واژه عام بوده و بر جنبندگان اعم از انسان و حیوان دلالت دارد. اما یکی از آیاتی که میان مفسران شیعه و اهل سنت مورد مناقشه است، آیه 82 سوره نمل می ‌باشد که خداوند می فرماید: «وَ اِذا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ اَخْرَجْنا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الْاَرْضِ تُکَلِّمُهُمْ اَنَّ النَّاسَ کانُوا بِآیاتِنا لا یُوقِنُونَ»؛ و هنگامى که وعده عذاب ما بر آنان حتمى و لازم شود، جنبنده‌‏اى را از زمین براى آنان بیرون مى‌‏آوریم که با آنان سخن مى‏‌گوید. زیرا مردم پیش از این به آیات ما یقین نداشتند. بیشتر شیعیان، تبادر معنایی حاصل از لفظ «دابه» را دلیل بر رجعت حضرت علی(علیه السلام) می‌دانند و وجود برخی از روایات را موید نظر خود می‌دانند. اما اهل سنت رویکردی کاملاً متفاوت داشته و با استناد به برخی روایات «دابّه» را حیوانی عجیب‌الخلقه و افسانه‌ای می‌دانند. با این وجود هر دو دسته در این که «دابّة الارض» در آخرالزّمان خروج می‌کند و خروجش از نشانه‌های قیامت است، اتفاق‌نظر دارند. این نوشتار با هدف حل تعارض میان فریقین، تحقیقی بنیادی بوده و به دلیل بررسی مصداق «دابّة الارض» در آیات و روایات و استفاده از کتب و اسناد، تحقیقی موردی و کتابخانه‌ای است.

Resolving the Conflict between Two Islamic sects regarding the denotation of Dābbatol-Arḍ in the Verse 82 of Surah al-Naml

&Dābbah& is an Arabic word that means &a moving and living being&. It appears 14 times in the Quran. The context of these verses reveals that it is a general word and denotes all creatures, including both animals and humans. Still, regarding verse 82 of surah &alNaml,& there is a conflict between Shia and Sunni commentators. In this verse, Allah says: &Wa idhā waqa’al qaw lu ‘alay him akh raj nā lahum dābbatam minal ar ḍi tukallimuhum annannāsa kānū bi āāyātinā lā yūqinūn &And when the word shall come to pass against them, We shall bring forth for them a creature from the earth that shall wound them, because people did not believe in Our Communications &. Most Shiites believe the derived meaning of the word &Dābbah& in this verse is proof of Imam Ali’s Return (Rajʿat) which is verified by some narrations. However, the Sunnis’ view is completely different; according to some traditions, they consider the word as a strange and mythical animal. Despite this, both groups agree about the emergence of & DābbatolArḍ& in the End Time (ākhar alZamān) and consider it as a sign of the Judgement Day. As fundamental research, this paper aims to resolve the conflict between two Islamic sects. Also, it is a library and case study and examines the denotation of &DābbatolArḍ& in the verses and narrations through different books and documents.