اعتبارسنجی روایات سوگند به مُثلۀ قاتلان حمزه، عموی پیامبر (ص)

عالمان فریقین اتفاق نظر دارند که در تاریخ اسلام، جعل و تحریف از مهم‌ترین آسیب هایی ‌است که روایات بدان دچار شده و تقریباً سراسر موضوعات اسلامی از جمله حوادث صدر اسلام را فراگرفته‌است. نمونۀ بارز آن ، روایاتی است که بر طبق اغلب آن ها پیامبر (ص) و بر اساس پاره ای دیگر مسلمانان یا هم پیامبر (ص) و هم مسلمانان در پایان جنگ احد پس از مشاهده پیکر مثله‌شدۀ حمزه سوگند یاد کردند که با جمعی از مشرکان مقابله به مثل کنند. در پی آن رخداد، خداوند با فرو فرستادن آیات پایانی سورۀ نحل از این سوگند نهی کرد. لذا پژوهش حاضر با روش توصیفیتحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که نقد سندی و محتوایی روایات سوگند به مُثلۀ قاتلان حمزه چگونه ‌است؟ یافته های تحقیق حکایت از آن دارند که سند همۀ این روایات ضعیف است؛ به گونه ای که سند آن‌ها یا مرسل است یا در اَسناد راویان ضعیف حضور دارد. روایات از نظر محتوایی اولاً با آیات رعایت مساوات در قصاص و داب قرآن در «خطاب به پیامبر (ص)» و «تشریک پیامبر (ص) و امت» در تعارض‌اند. ثانیاً با مکی بودن سورۀ نحل سازگاری ندارند. ثالثاً با روایات نهی از مثله که فریقین نقل کرده اند در تناقض‌اند. رابعاً درون مایۀ روایات در مقایسه با یکدیگر تعارضات غیر قابل جمع دارند.

Validation of narrations about the oath to mutilate the killers of Hamza, the uncle of the Prophet (PBUH)

Scholars of both sects concur that in the history of Islam, fabrication and distortion are among the main harms inflicted upon narrations, covering almost all Islamic events, including major developments at the early days of Islam. A notable example is the narrations according to which the Prophet (PBUH) and as quote in some other narrations, other Muslims along with the Prophet (PBUH) after watching the mutilated body of Hamza at the conclusion of the Uhud battle, swore that they would avenge the infidels. Following that incident, God forbade this oath by revealing the final verses of Surah AnNahl. Therefore, the present study, by adopting a descriptiveanalytical method, aims to answer the question related to the source and details of narrations on the oath to mutilate Hamza’s killers. The findings of the research suggest that the source of all these narrations is unreliable and untrustworthy. Accordingly, either the sources are Mursal hadiths or the narrators are not reliable. In terms of content, narrations are in conflict with the verses pertained to observing equality in retribution and the Qur’an’s style of &addressing the Prophet (PBUH)& and &participation of the Prophet (PBUH) and the Ummah&. Secondly, they are not compatible with the nature of Surah AlNahl, as a surah revealed in Mecca. Thirdly, they are in contradiction with the narrations on the prohibition of mutilation in both sects. Finally, the themes of the narrations are incongruous