تحقیق دربارۀ مصطلح رجالی «قریب الامر»

دانش جرح و تعدیل از وظایف علم رجال الحدیث و جزء مهم‌ترین مباحث آن به‌شمار می‌رود. از جمله مباحث این علم، شناخت الفاظ جرح و تعدیل در کتاب‌های رجالی است. معنا و دلالت بسیاری از الفاظ و اصطلاحات جرح و تعدیل روشن است، اما واژگان و اصطلاحاتی نیز وجود دارند که حدیث‌شناسان بر سر معنا و دلالت آن‌ها به توافق نرسیده‌اند. از جملۀ این اصطلاحات «قریب الامر» است. قریب الامر در منابع رجالی شیعه در موارد قابل توجهی به‌کار رفته‌است. علما و پژوهشگران حدیثی در گذشته و حال، در تعریف قریب الامر چند معنا را نظیر قریب به مذهب و اعتقاد، قریب به حدیث و روایت و قریب به وثاقت و عدالت محتمل دانسته‌اند. به همان نسبت، آنان در دلالت این واژه بر جرح و تعدیل نیز دچار اختلاف شده‌اند. در این نوشتار به دلایلی، معنای قرب به وثاقت و عدالت برگزیده و نشان داده شده‌است که قریب الامر اصطلاحی در میان اصطلاحات جرح و تعدیل است که حالتی بینابین دارد و در کاربرد نزد رجالیان شیعه در معنایی نزدیک به وثاقت به‌کار رفته‌است.

Investigating the term Qarib al-Amr in Rijāli terminology

Knowledge of Jarh and Ta’dil (criticism and praise), as one of the undertakings of the science of Rijāl (hadith scholars), is a key subject in this field. Among the subjects discussed in this science are Jarh and Ta’dil terminology used in Rijāli works. The meaning and significance of many Jarh and Ta’dil terms and expressions are clear, but there are also words and phrases that hadith scholars diverge on their meaning and significance. One such term is “Gharib alAmr” (imminent). It has been used in many cases in Shiite Rijāli sources. In the past and present, to define Gharib alAmr, hadith scholars and experts have considered several meanings such as affinity to religion and belief, affinity to hadith and narration, and affinity to authenticity and justice. Similarly, they have varied stances on the signification of this word in Jarh and Ta’dil. In this article, for certain reasons, the meaning “affinity to authenticity and justice” has been selected and it is shown that Gharib alAmr is one of Jarh and Ta’dil terms with an intermediary status and has been utilized in the sense of affinity to authenticity by Shiite Rijāls.