بررسی روایات عاشورایی تاریخ طبری (برهه زمانی پیش از عاشورا)

این مقاله جستاری است دربارۀ مقتل  الحسین موجود در تاریخ طبری که از جمله مقاتل برجای مانده و قدیمی است و همچون سایر کتب تاریخی و روایی از هجمۀ تحریفات عاشورایی مصون نمانده‌است، چنان‌که در بعضی از مطالب مربوط به حادثۀ عاشورا ما را در تردید قرار می دهد. گزارش طبری از قیام عاشورا برگرفته از روایت ابومخنف است که اکنون قدیم ترین مقتل موجود است. اما در عین حال این مقتل از آشفتگی های متنی رنج می برد؛ به‌طوری‌که گاه با وقایع مسلّم تاریخی ناسازگار است و گاه شان امام معصوم مورد خدشه  واقع شده‌است. این متن در قرن های بعد پایه و اساس نقل علمای شیعی قرار گرفته و از این رو هدف قیام عاشورا را تحت تاثیر قرار داده‌است. در این پژوهش کوشش شده‌است که به برخی از تحریفات مربوط به قبل از حادثۀ عاشورا اشاره شود و مطالب تاریخی و روایی آن مورد کندوکاش قرار گیرد.

A study of Ashura narrations in Tārikh Tabari (the pre-Ashura period)

This article is an inquiry into the Maqtal alHusayn in Tarikh Tabari, which is one of the extant Maqtal, and like other historical works and narrations, has not been immune to the myriad of Ashura distortions, to the extent that it casts doubt on the Ashura event. Tābari’s account of the Ashura event is inspired by the narration of Abu Makhnaf, who is currently the oldest extant Maqtal. Nevertheless, this Maqtal is teeming with textual distortions. In some cases, it conflicts with certain historical events and sometimes tarnishes the dignity of the Infallible Imam. This text was the main source of Shiite scholars in the subsequent centuries and therefore has had a bearing on the purpose of the Ashura uprising. This paper attempts to expose some distortions in the preAshura period and to explore its historical and narrative content.