بررسی و نقد مولفه‌های تفسیر کلامی زمخشری در انگاره طبرسی

برغم قرابت رویکرد عقلی امین الاسلام طبرسی و جارالله زمخشری در مسائل اساسی توحید و عدل، بررسی تفسیر کلامی طبرسی ره در جوامع الجامع که ناظر به آراء کلامی کشاف زمخشری نگاشته شده است، نشان از تفاوت عقلانیت شیعه و معتزله در تفسیر این‌گونه آیات قرآن کریم دارد. مبنا و روش طبرسی حاکمیت عقل توام با نقل و مبنای اساسی زمخشری، اعتماد به عقل حاکم بر نقل است. در این مقاله با بررسی تطبیقی اشتراکات و تمایزات رویکرد عقلانی شیعه و معتزله در این عرصه، عمده‌ترین آسیب‌های مبنایی و روشی مولفه‌های تفسیر کلامی کشاف ازدیدگاه طبرسی، تبیین گردیده است.

A study and critique of the components of Zamakhshari’s theological interpretation in Tabarsi’s view

Despite the resemblance of the rational approach of Amin alIslam Tabarsi and Jarullah Zamakhshari on the core issues of monotheism and justice, the study of Tabarsi’s theological interpretation in Javāme alJāmeh based on the theological views of Zamakhshari’s AlKashshaaf reflects the rift between Shiite and Mu’tazilite rationality in interpreting such Qur’anic verses. Tabarsi’s method is founded upon the supremacy of reason along with narration and the fundamental principle of Zamakhshari rests upon the dominance of reasons over narration. This article, through a comparative study of the similarities and differences between the Shiite and Mu’tazilite rational approaches, expounds on the main fundamental and methodological drawbacks of the components of Kashaf’s theological interpretation from Tabarsi’s point of view.