مطالعه کیفی مشکلات رفتاری نوجوانان دارای طرح‌واره های ناسازگار

نوجوانان به عنوان یکی از گروه‌های سنی آسیب‌پذیر در معرض انواع مشکلات روانشناختی قرار دارند. هدف پژوهش حاضر مطالعه کیفی مشکلات رفتاری نوجوانان دارای طرح‌واره‌های ناسازگار بود. این پژوهش از نوع کیفی و با روش تحلیل تماتیک انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه نوجوانان پسر 12 تا 15 سال مشغول به تحصیل در دوره اول دبیرستان در سال تحصیلی 1399-1400ساکن در شهر اصفهان بودند. برای گردآوری داده‌ها در ابتدا پرسشنامه طرحواره‌های ناسازگار یانگ (1994) توسط دانش‌آموزان تکمیل گردید و سپس نوجوانانی که در سه طرحواره مشترک (اطاعت، بازداری هیجانی و معیارهای سختگیرانه) نمره بالا کسب کرده بودند، با توجه به این‌که نقطه برش این پرسشنامه 15 است و نمره‌ی بالاتر نشان‌دهنده‌ حضور پررنگتر طرحواره ناکارآمد است، مورد مصاحبه نیمه‌ساختار یافته قرار گرفتند.10 نوجوان به‌ روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و سپس کدگذاری به روش کلایزی و استخراج مضمون‌های اصلی و فرعی مورد تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها 6 مقوله نهایی را نشان داد که عبارتند از: رفتار پرخاشگرانه، عدم تمایل حضور در جمع خانوادگی، عدم خودابرازی، داشتن رفتار منفعلانه، هیجان‌های منفی و خودگویی درونی. بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که طرحواره‌های ناسازگار اولیه (اطاعت، بازداری هیجانی و معیارهای سختگیرانه) می‌تواند باعث مشکلات رفتاری نوجوانان شود.

behavioral problems in adolescents with maladaptive schemas : a qualitative study

adolescents, as one of the vulnerable age groups, are exposed to a variety of psychological problems. the present study aimed to qualitatively analyze the behavioral problems in adolescents with maladaptive schemas. this study was conducted using a qualitative thematic analysis method. the research population included all male adolescents aged 12 to 15 years who were studying in lower secondary school in the academic year 2020-2021 and living in isfahan. to collect the data, firstly, yang’s schema questionnaire-short form (ysq-sf) was completed by the students. then, the adolescents who scored high in three common schemas (obedience, emotional inhibition, and strict criteria) due to the fact that the cut-off point of this questionnaire is 15 and a higher score indicates the stronger presence of the ineffective schema, they were subjected to a semi-structured interview. ten adolescents were selected through purposive sampling. the collected data were analyzed using colaizzi’s approach to extract the main themes and subthemes. data analysis revealed 6 main categories: aggressive behavior, unwillingness to attend family gatherings, lack of self-expression, passive behavior, negative emotions, and inner self-talk. following the findings of this study, it can be concluded that early maladaptive schemas (obedience, emotional inhibition and strict standards) can cause behavioral problems in adolescents.