فراتحلیلی بر پژوهش‌های مربوط به اثربخشی زوج‌درمانی شناختی- رفتاری بر کاهش مشکلات زناشویی

در دهه‌های اخیر پژوهش‌های مختلفی به بررسی اثربخشی رویکرد زوج‌درمانی شناختی رفتاری بر بهبود متغیرهای مختلف مانند افسردگی، خیانت، تعارض زناشویی، دلزدگی زناشویی، نارضایتی زناشویی و تاب‌آوری پرداخته‌ اند. بسیاری از این پژوهش‌ها تغییرات معناداری را نسبت به گروه کنترل گزارش کرده‌اند اما تاثیر دقیق آن‌ها مشخص نیست و نیاز به یکپارچه‌سازی این تحقیقات دارد. هدف این فراتحلیل تعیین میزان اثربخشی زوج درمانی شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات زناشویی بود. این پژوهش با استفاده از روش فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج تحقیقات مختلف، اندازه اثر زوج‌درمانی شناختی – رفتاری را مشخص می‌کند. 16 پژوهش که از لحاظ روش‌شناسی قابلیت بررسی داشتند انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. منابع جستجوی داده‌ها پایگاه‌های علمی داخلی شامل پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (sid)، پایگاه مجلات تخصصی نور (noormags)، بانک اطلاعات نشریات ایران (magiran)، پرتال جامع علوم انسانی(ensani.ir)  و پایگاه استنادی جهان اسلام (sci) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss16 و محاسبه اندازه اثر با استفاده از نرم افزار  cma2 و شاخص g انجام شد. یافته‌های این فراتحلیل نشان داد که میزان اندازه اثر زوج‌درمانی شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات زوجین برای شیوه مداخله زوجی 1/57، اندازه اثر مداخله فردی 1/23 و اندازه اثر کلی 1/37است اندازه اثر هر سه مداخله بالاتر از 0/8 و ( p<0/001) است مطابق جدول کوهن اندازه اثر بزرگ ارزیابی می‌شود. یافته‌ها نشان دهنده آن است که میزان موفقیت اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات زناشویی موثرتر از عدم درمان است بر این اساس اندازه اثر به دست آمده در پژوهش‌های صورت گرفته در بازه بزرگ قرار گرفته است. همچنین اندازه اثر تصادفی  مقدم‌تر از اندازه اثر ثابت است می‌توان گفت تخمین‌های مشاهده  شده از اندازه اثر در هر مطالعه می‌تواند واقعی و فراتر از تصادف باشد بدین معنی که در اندازه اثرهای مشاهده شده در پژوهش‌های بررسی شده در این فراتحلیل تفاوت معنی‌دار مشاهده می‌شود.

meta-analysis of studies related to the effectiveness of cognitive-behavioral couple therapy on reducing marital problems

in recent decades, various studies have investigated the effectiveness of cognitivebehavioral couple therapy approach on improving various variables such as depression, infidelity, conflict, boredom, dissatisfaction and resilience of couples. many of these studies have reported significant changes compared to the control group, but their exact impact is unclear and requires the integration of these studies. the purpose of this metaanalysis was to determine the effectiveness of cognitivebehavioral couple therapy on reducing marital problems. this study uses metaanalysis method to integrate the results of different researches to determine the effect of cognitivebehavioral couple therapy. 16 researches that were methodologically feasible were selected and metaanalysis was performed on them. data search sources were internal scientific databases. it was the university jihad scientific database (sid), noor magazines (noormags), iran magiran database, the comprehensive humanities portal (ensani.ir) and the islamic world citation database (isc). data analysis was performed using spss16 software and the effect size was calculated using cma2 software and g index. the findings of this metaanalysis showed that the magnitude of the effect of cognitivebehavioral couple therapy on reducing couples’ problems for the couple intervention method is 1.57, the magnitude of the effect of individual intervention is 1.23 and the magnitude of the overall effect is 1.37mated. it seems that the cognitivebehavioral couple therapy approach is effective in reducing marital problems and can be used in counseling centers. the estimated estimates of the effect size in each study can be real and beyond the coincidence, which means that there is a significant difference in the size of the effects observed in the studies reviewed in this metaanalysis.