تبیین مبانی فلسفی (معرفت شناسی) آموزش فلسفه برای کودکان در ایران

یکی از برنامه‌های موثر در پرورش تفکر، فلسفه برای کودکان است و برای دستیابی مطلوب به نتایج آن بایستی، ابتدا مبانی این برنامه با مبانی برنامه درسی ملی سازگار و سپس بر اساس مبانی بومی شده به تدوین محتوا پرداخته شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه مبانی فلسفی (معرفت شناسی) برنامه فلسفه برای کودکان در ایران است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نظام مقوله بندی قیاسی و ترکیب سازوار انجام شده است.اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده و با به کارگیری نظام مقوله بندی قیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده، بیانگر اختلافات و تشابهاتی بین مبانی معرفت شناسی فلسفه برای کودکان در غرب و برنامه درسی ملی است. حاصل ترکیب سازوار بین آنها مبانی معرفت شناسی فلسفه برای کودکان در ایران است که عبارت از: معرفت دارای دوسطح حقیقی و اعتباری است؛ توانایی انسان در کشف و خلق معرفت؛ معرفت در عین ثبات، پویا نیز است. ابزار شناخت متعدد و عبارت از: حواس، خیال، تفکر، عقل، شهود و مکاشفه؛ محدودیت شناخت آدمی و توجه به واقع گرایی حداقلی؛ معرفت نگاه جامع به نیازهای انسان در جهت بهبود شرایط مادی و معنوی؛ معرفت، روش تحقیق درباره مسائل فلسفی است؛ منابع شناخت متعدد است، وحی، طبیعت، عقل.

The explanation of the philosophical fundamentals (epistemology) of teaching philosophy to children in Iran

Philosophy is known as one of the effective programs in training thinking in childeran.In order to produce the intended results this program should firstly be adjusted with the national curriculum. Once being localized, the contents are to be designed. The aim of the present research was presenting the philosophical fundamentals (epistemology) of philosophy for children in Iran. The method being used was of qualitative content analysis, while applying deductive category application and adaptive combination method. The data were collected through utilizing library research and then were analyzed using the comparative analysis of categorization system. The results obtained indicated that there were some similarities and differences between epistemology fundamentals of philosophy for children in the West and the national curriculum in Iran. The fundamentals of epistemology of philosophy in Iran which were extracted using the adaptive combination indicated the two states of epistemology namely as “real” and “presumed” human’s capability to discover and create awareness. While being dynamic, awareness is stable, too. Different means for reaching to awareness are as: senses, imagination, contemplation, intellect, intuition, and discovery the limits on understanding the human being and attending to minimal realism. Awareness is a comprehensive outlook to the human’s essentials in order to improve his material and spiritual conditions. It is also a research method used for examining philosophical issues. Inspiration, nature, and intellect are the different resources of awareness.