بررسی مقایسه‌ای سه دیدگاه رایج در تفکر انتقادی و دلالت‌های تربیتی آنها دیدگاه ریچارد پل، رابرت انیس و برتراند راسل

تفکر انتقادی بخش مهمی از برنامه تعلیم و تربیت را تشکیل می‌دهد و باید در تمام مقاطع تحصیلی و با تمام دروس یکپارچه شود. در این مقاله، دیدگاه ریچارد پل، برتراند راسل و رابرت انیس درمورد چیستی و ماهیت تفکر انتقادی، مولفه‌های اساسی آن و روش‌های تقویت و پرورش آن مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی، به صورت تطبیقی است. نتایج تحقیق نشانگر وجود برخی تفاوت‌ها میان دیدگاه پل، انیس و راسل درمورد تفکر انتقادی است. به ویژه دیدگاه راسل تفاوت‌های بیشتری با دو دیدگاه دیگر دارد. پل و انیس به طور اختصاصی و منسجم در مورد تفکر انتقادی نوشته‌اند که برنامه‌های دقیقی برای عملیاتی نمودن و چگونگی تلفیق تفکر انتقادی با برنامه‌های آموزشی و درسی مطرح کرده‌اند و دیدگاه آنها تمایل بیشتری به سوی دیدگاه روان‌شناختی دارد؛ در حالی که بحث راسل، بیشتر صبغه فلسفی و نظری دارد و تفکر انتقادی را در قالب مفهومی انسان گرایانه از تربیت تبیین و توجیه می‌کند. اما به رغم این تفاوت‌ها، هرسه متفکر در این زمینه اتفاق نظر دارند که پرورش تفکر انتقادی باید هر دو حیطه «باور» و «عمل» متربیان را تحت پوشش قرار دهد و علاوه بر آموزش، در موقعیت‌های عملی تمرین شود.