میزان پاسخ‌گویی محتوای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه به نیازهای اجتماعی و عاطفی دانش‌آموزان

هدف مقاله حاضر، تحلیل محتوای کتب دین و زندگی دوره متوسطه جهت آشکار شدن نقاط ضعف و قوت برنامه از منظر تناسب با نیازهای اجتماعی و عاطفی فراگیران بود. در این پژوهش کتب دین و زندگی دوره دبیرستان مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی بر اساس فرم چک لیست محتوا کتب در دو مولفه اصلی نیازهای اجتماعی و عاطفی و 35 مولفه فرعی که بر اساس طبقه‌بندی‌های نظری صاحب نظران حوزه تربیتی، مقالات و کتب راهنمای درسی تهیه و پس از تایید استادان، نهایی شد. سپس به صورت جداگانه هر درس به عنوان واحد تحلیل در نظر گرفته شد. با توجه به یافته‌های به دست آمده، بیشترین فراوانی متعلق به کتاب دین و زندگی سوم متوسطه با 387 فراوانی بوده است که بیشترین تکرار در مولفه پرداختن به خانواده و ازدواج با 91/ 20 درصد و کمترین آن در مولفه‌های پرورش روحیه توکل، استدلال ممانعت از بزهکاری جوانان، بیان چگونگی رابطه با جنس مخالف، نیاز به هستی‌شناسی و تبیین استقلال با 258/0 درصد نشان داده شد. کتب دین و زندگی اول متوسطه 339 فراوانی که بیشترین فراوانی در مولفه نیاز به تفکر و تعقل 87/18 درصد و کمترین آن در مولفه‌های پرورش روحیه توکل، بیان روابط اجتماعی و آداب معاشرت، پرداختن به خانواده و ازدواج، تبیین فساد اخلاقی و تبیین نیازهای غریزی 294/0 درصد بود و کتاب دین و زندگی دوم متوسطه 340 فراوانی که بیشترین فروانی در مولفه تبیین مرگ، معاد و توشه آخرت 91/20 درصد و کمترین فراوانی و توجه به مولفه‌های تبیین احترام به حقوق دیگران و تبیین نیاز به دین و پیام الهی حدود 227/0 درصد بود. کتاب دین و زندگی سوم متوسطه بیشتر از کتب دیگر به نیازهای اجتماعی و عاطفی پرداخته است ولی به طور کلی تمام کتب از نظر پرداختن به نیازهای اجتماعی و عاطفی درسطح پایینی بودند. بنابراین نیاز به تجدید نظر با توجه به پاسخ‌گویی به نیازهای عاطفی و اجتماعی کاملاً احساس می‌شود.