طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش مصرف بهینه انرژی در دوره ابتدایی

با توجه به چالش های کنونی محیط زیست، هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی یک الگوی آموزش مصرف بهینه انرژی در دوره ابتدایی است. برای این منظور علاوه بر تحلیل محتوای کمی (مقوله ای) دروس دوره ابتدایی از منظر مصرف بهینه انرژی و ارزیابی سواد انرژی دانش آموزان در شهرستان کرمانشاه، بر اساس مبانی، مولفه ها و مفروضه های یک الگوی مطلوب آموزش و تلفیق نظرات کارشناسان و خبرگان برنامه ریزی درسی در آن، الگویی برای آموزش مصرف انرژی در کتاب های درسی مقطع ابتدایی طراحی و مورد اعتباریابی قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی است. حوزه پژوهش برای تحلیل محتوای کتاب های درسی شامل همه کتب مقطع ابتدایی، برای سنجش میزان سواد انرژی شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان کرمانشاه و برای اعتباریابی الگوی طراحی شده شامل معلمان دوره ابتدایی، متخصصین تعلیم و تربیت، و مولفین کتابهای درسی می باشد که از روش نمونه گیری هدفمند و ملاک محور تا رسیدن به اشباع نظری (تعداد 19 نفر) از متخصصان آموزش انرژی و تعلیم و تربیت استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای طراحی الگو مطالعات اسنادی، مصاحبه و پرسشنامه بود و به منظور اعتبار و پایایی از روش سه سویه سازی نظری استفاده شد. نتایج تحلیل یافته نشان داد که در بین کتاب های دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مقوله الگوی مصرف در کتاب های فارسی و علوم تجربی پایه های پنجم و ششم بوده که عمدتا مبتنی بر مولفه های شناختی و عملکردی می باشد. همچنین نشان داد که سواد انرژی دانش آموزان مقطع ابتدایی در ابعاد شناختی پایین بوده و از این جهت بر بعد عملکردی آنها نیز تاثیرگذار بوده است. در نهایت الگوی مطلوب آموزش مصرف انرژی مشتمل بر عناصر برنامه درسی نظیر اهداف، انتخاب محتوا، سازماندهی، فعالیتهای یادگیری و روش تدریس، منابع یادگیری، گروه بندی، زمان، مکان و ارزشیابی طراحی گردید. بررسی اعتباریابی از متخصصان مطالعات برنامه درسی و آموزش محیط زیست نشان داد که الگوی طراحی شده با درجه بالایی از اطمینان مورد قبول می باشد. بر این اساس پیشنهاد می شود، الگوی مصرف بهینه انرژی، مولفه ها و چگونگی آموزش آن که در این پژوهش طراحی شده است، جزو سرفصل ها و برنامه های آموزشی در دوره ابتدایی قرار گیرد.

design and validation of a model for education of the optimal energy consumption in elementary school textbooks

considering the current environmental challenges, the aim of the current research is to design and validate an education model for optimal energy consumption in elementary school textbooks. for this purpose, in addition to quantitative content analysis (categorical) of elementary courses from the perspective of optimal energy consumption and evaluating the energy literacy of students in kermanshah city, based on the foundations, components and assumptions of a desirable model of education and combining the opinions of experts and curriculum experts in it, a model for education of energy consumption in elementary school textbooks has been designed and validated. this research is practical in terms of purpose and exploratory mixed research in terms of method. domain for analyzing the content of textbooks include all primary school books, for measuring the level of energy literacy including all primary school students in kermanshah city, and to validate the model, it includes primary school teachers, education specialists, and textbook authors and the purposeful and criteria-based sampling method was used until reaching theoretical saturation (number of 19 people) from experts in energy education and education. the tools for collecting the information required for the design of the model were documentary studies, interviews and questionnaires, and for the purpose of validity and reliability, the theoretical triangulation method was used.the results of the content analysis of the textbooks showed that among the elementary school books, the most attention was paid to the category of consumption patterns in persian books and experimental sciences of the fifth and sixth grades, which are mainly based on cognitive and functional components. also, the results showed that the energy literacy of primary school students was low in cognitive aspects and therefore it had an impact on their performance.bottom of form finally, the ideal model of energy consumption education including curriculum elements such as goals, content selection and organization, learning activities and teaching methods, learning resources, grouping, time, place and evaluation was designed. accreditation review from experts in curriculum studies and environmental education showed that the designed model is acceptable with a high degree of confidence. based on this, it is suggested that the pattern of optimal energy consumption, its components and how it is taught, which is designed in this research, should be included in the topics and educational programs in the elementary school.