بررسی میزان توجه به مولفه‌های آموزش برای توسعه پایدار در برنامه درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی

هدف این پژوهش، بررسی میزان توجه به مولفه‌های آموزش برای توسعه پایدار در برنامه درسی (کتاب‌های درسی و راهنمای‌های معلم) علوم اجتماعی دوره ابتدایی است. روش پژوهش ترکیبی (اکتشافی، تحلیل محتوا) است. جامعه آماری این پژوهش همه کتاب‌های درسی علوم اجتماعی، راهنماهای معلم علوم اجتماعی دوره ابتدایی و اسناد جهانی یونسکو است. حجم نمونه با جامعه برابر است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این تحقیق فرم تحلیل محتوای محقق ساخته و اسناد جهانی یونسکو است؛ برای تایید روایی صوری و محتوایی فرم تحلیل محتوای محقق ساخته از نظرات 20 نفر از کارشناسان (تعلیم و تربیت و کارشناسان سازمان یونسکو، اساتید محیط‌زیست، جامعه‌شناسی و اقتصاد) استفاده گردید و روایی صوری و محتوایی آن مورد تایید قرار گرفت، پایایی ابزار تحقیق توسط فرمول هولستی محاسبه گردید و 0.92 به دست آمد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تجزیه‌وتحلیل آنتروپی شانون استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که در برنامه‌های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی، در همه کتاب‌ها و راهنماهای علوم اجتماعی مورد تحلیل، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به حقوق شهروندی و محافظت از محیط طبیعی است و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مصرف پایدار و مصرف بیش از حد است. در این برنامه درسی به مولفه‌های آموزش برای توسعه پایدار به‌صورت نامتعادل توجه شده است؛ در برنامه‌های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی بسیاری از مولفه‌های بعد فرهنگی (نقد فرهنگی، بازسازی فرهنگ، حفظ فرهنگ، سیستم مذهبی و باورها) و بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و زیست‌محیطی فاقد فراوانی است

Surveying the Degree of Attention to Education for Sustainable Development in the Elementary School’s Social Sciences Curriculum

The purpose of the present study is to investigate the degree of attention to education for sustainabledevelopment in the curriculum (textbooks and teacher guides) in the elementaryschool’s social sciences. The research method is the mixed one (exploratory and content analysis). The populationis consisted of the whole social sciences textbooks and teacher guides ofelementary school and global UENSCO documents. In this research the size ofsample numerically is equal to the population. The tools for gathering data areglobal UNESCO documents and the researcher made content analysis form. Toverify the formal validity and the content of the tools, 20 experts(specialized in education, UENESCO,environment, sociology and economy) were consulted and they confirmedboth the validity and content. The reliability was confirmed by Holesti formulaas 92%. To analysis the data, the Shannon’s entropy analysis was used. Theresults showed that in the whole elementary school’s social sciences textbooks,the impact factor is highest in citizen rights and conservation of environment,whereas the lowest one was seen in sustainable consumption and excessiveconsumption. In both textbooks and teacher guides of elementary socialsciences, the education for sustainable developmentcomponent is not in proportion as it would be. In the elementaryschool’s social sciences curriculum, the components of cultural dimension(cultural critique, cultural rehabilitation, maintenance of culture andreligious system and beliefs) and socio economic and environmental dimensionslack the frequency.