بررسی کیفیت علوفه بارهنگ پاکلاغی (plantago coronapos) در مراحل مختلف رشد فنولوژیکی در پنج رویشگاه مراتع استان گلستان

گونه های مرتعی در مکان ها و زمان های مختلف کیفیت علوفه ای متفاوتی داشته و در مراحل مختلف فنولوژیکی مقدار ارزش غذایی آنها متغیر است. به همین منظور آزمایشی با هدف تعیین ارزش غذایی علوفه گونه بارهنگ پاکلاغی در 5 رویشگاه (گمیشان، سنگرتپه، صوفیکم، اینچه برون و چپرقویمه) از مراتع شور استان گلستان انجام شده، نمونه ها در دو مرحله رشد فنولوژیکی رویشی و بذردهی جمع آوری و سپس درصد پروتئین خام، چربی خام، ماده آلی، دیواره سلولی بدون همی سلولز و لیگنین تعیین شدند. قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی نمونه ها با استفاده از شیرابه شکمبه گاومیش به روش برون تنی اندازه گیری شد. نتایج آنالیز شیمیایی نشان داد که اختلاف معنی داری بین سایت های مختلف از نظر درصد پروتئین خام، چربی خام و دیواره سلولی بدون همی سلولز وجود دارد (05/0p&). رویشگاه چپرقویمه از نظر درصد پروتئین خام، قابلیت هضم ماده آلی، انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم بهتر از رویشگاه های دیگر بود. در همه رویشگاه ها، کیفیت علوفه در دو مرحله رشد رویشی و بذردهی متغیر بود (05/0>p). با پیشرفت مرحله فنولوژیکی گیاه، مقدار ماده خشک و دیواره سلولی بدون همی سلولز افزایش یافت اما درصد پروتئین خام، قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم علوفه کاهش یافت (05/0>p). درصد پروتئین خام در دو مرحله رشد، بیشتر از حد بحرانی آن (7 درصد) برای نیاز یک واحد دامی بود. مقادیر انرژی قابل هضم و قابل متابولیسم در مرحله رشد رویشی بیشتر و در مرحله رسیدن دانه کمتر از حد بحرانی آن برای نیاز یک واحد دامی بود. بطور کلی نتایج نشان داد که کیفیت علوفه در سایت های مختلف متغیر بوده و این گونه مرتعی در مرحله رشد رویشی می تواند نیاز پروتئینی و نیز بخش زیادی از نیاز انرژی گروه های مختلف گوسفند و بز را تامین نمایند.

Investigation of Plantago Coronopus Forage Quality at Different Phenological Growth Stages in Five Habitats of Golestan Province

Range species forages have different quality and feeding value in different site and times. Therefore research carried out to Investigate of Plantago Coronopus Forage Quality at different phenological Growth Stages in Five Habitats of Golestan Province (Goomishan, soofikam, Sangar Tappeh, Inchehbroon and chaparghoymeh). Samples were collected from two phonological stages (vegetative and seed ripening) and then crude protein (CP), ether extraction (EE), organic mather (OM), acid detergent fiber (ADF) and lignin (ADL) were determined. Dry matter digestibility (DDM) and organic matter digestibility (DOM) of forages were determined using rumen fluid from buffalo by in vitro techniques. The results of chemical analysis indicated that CP, EE and ADF percent were significant differences in different sites (p&0.05). CP (%), DOD (%), DE and ME (mj/kg) in Chaparghoymeh was better than other site. In all sites, quality of P. coronopus were varied at two phonological stage and seed ripening (p&0.05). DM and ADF content were increased with phonological stages increasing, but CP, DDM, DOM, DE and ME of forage were decreased(p&0.05). CP percent at two growth stages are higher than its critical level (7%) for one animal unit maintenance. DE and ME amounts at vegetative growth stages are higher and at seeding stage are lower than its approximate amount of critical level for supply daily requirement of animal unit. In general, result shown that forage quality of rangelands were varied in different sites and this plant at vegetative stage can supply protein and a great part of energy requirement of different grazing ruminant groups (sheep and goat).