بررسی کارآیی انرژی در گوسفند نژاد زل تحت نظام دام‌داری سنتی متکی به مرتع (مطالعه موردی: مراتع بلده نور)

به منظور بررسی کارآیی انرژی در گوسفند نژاد زل تحت نظام دام داری سنتی متکی به مرتع، سه دام دار در سه روستای مختلف از توابع بلده (دویلات، چل و بلده)انتخاب شدند. فعالیت های دام اعم از چریدن، نشخوار کردن، راه پیمایی، شرب آب و استراحت، از زمان شروع حضور در عرصه مرتع (15 فروردین) تا ابتدای فروردین سال بعد ثبت و تخمین انرژی مصرفی با دو روش معادلات ماف و ضرایب نیکول انجام گرفت. برای صحت سنجی این دو روش، علوفه مصرفی دام بررسی و میزان انرژی متابولیسمی آن تعیین شد. نتایج نشان داد در نظام دام داری سنتی منطقه بلده پنج دوره ی کاری متفاوت وجود دارد که از نظر فعالیت دام دارای متفاوت هستند. پس از تعیین انرژی متابولیسمی علوفه مصرفی مشخص شد که ضرایب نیکول نتایج دقیق تری نسبت به معادله ماف داشته و کلیه محاسبات بعدی بر پایه ضرایب و روش نیکول انجام گرفت. در نهایت، مجموع انرژی مصرفی فرآیند دام داری در طول یک سال در سه منطقه دویلات= 789132 ، چل= 741830.85 و بلده= 880641.2 مگاژول به دست آمد و انرژی حاصله محصولات تولیدی دویلات= 272600 ، چل= 243750 و بلده=334165 مگاژول تخمین زده شد. از تقسیم انرژی تولیدات دامی بر انرژی مصرفی فرآیند دام داری، کارآیی انرژی در هر سه منطقه تعیین، به طوری که کارآیی انرژی در بلده حدود 38 درصد، در دویلات 34.5 درصد و در چل حدود 33 درصد تعیین شد.

Investigation of Energy Efficiency on Zell Breed Sheep under Traditional Rangeland Based Husbandry (Case Study: Baladeh Rangelands)

To investigate energy efficiency on Zell breed sheep under traditional rangeland based husbandry, three pastoralists in three different villages of Baladeh regions were selected (Davillat,  Chell and Baladeh). All livestock activities such as grazing, racing, walking, water drinking and rest were recorded since the beginning of animal presence in the rangeland (15 April) to early April next year and energy consumption was estimated using Nicoleamprsquos coefficients and MAFF equations. For verification of these two methods, animal feedstuffs were assessed and their energy metabolism was determined. The results showed that there are five work periods in Baladeh traditional rangeland based husbandry that are different based on husbandry activities. After determining the metabolic energy of consumed feed, it was found that Nicoleamprsquos coefficients had better results in comparison to the MAFF equations, so all subsequent calculations were based on Nicoleamprsquos coefficients.Eventually, total energy consumption of husbandry process during a year was estimated as follow: Davillat = 789 132, Chell = 741830.85and Baladeh = 880641.2 MJ and the resulting energy of animal productions was estimated as follow: Davillat = 272600, Chell = 243750 and Baladeh = 334165 MJ. By dividing the resulting energy of animal productions to total energy consumption of husbandry process, energy efficiency in all three areas was calculated, so that energy efficiency in the Baladeh, Davillat and Chell was about 38, 34.5 and 33% respectively.