تعیین ارزش غذایـی پنج گونـه از گیــاهان شورپسند منطقـه سیـستان با استفاده از تکنیـک تـولیـد گــاز (in vitro) و کیسه نایلونی (in situ)

این پژوهش به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی پنج گونه از گیاهان منطقه سیستان شامل اشنان (seidlitzia rosmarinus)، رندوک (salsola yazdiana assadi)، سیاه شور (suaeda fruticosa)، شوران (salsola vermiculata) و آنابازیس (anabasis setifera) با استفاده از تکنیک های in vitro و in situ انجام شد. نمونه ها در فصل پاییز و به صورت تصادفی سیستماتیک، طبق روش های استاندارد، جمع آوری و در شرایط سایه خشک شدند. پس از آسیاب کردن، ترکیبات شمیایی (ماده خشک (dm)، ماده آلی (om)، خاکستر (ash)، پروتیین خام (cp)، چربی خام (ee)، دیواره سلولی (ndf) و دیواره سلولی فاقد همی سلولز (adf))، تجزیه پذیری ماده خشک (in situ)، حجم تجمعی گاز تولیدی در زمان 2، 4، 6، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت، گوارش پذیری ماده آلی (omd) و انرژی قابل متابولیسم (me) آنها تعیین شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که در بین گونه های مورد مطالعه از نظر ترکیبات شیمیایی اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0 > p). میزان پروتیین گونه های فوق بین 05/6 و 95/11 درصد و adf بین 02/28و 54/36 درصد و ndf بین 14/41 و 94/48 درصد بود. بین تجزیه پذیری ماده خشک در زمان های مختلف انکوباسیون، فراسنجه های مختلف تجزیه پذیری و تجزیه پذیری موثر تفاوت بسیار معنی دار (01/0p < ) وجود داشت. بیشترین مقدار تجزیه پذیری بالقوه و تجزیه پذیری موثر در سرعت عبور 2 درصد در گونه اشنان بود. همچنین، بیشترین حجم گاز تجمعی در زمان 96 ساعت مربوط به گونه رندوک بود. اما فراسنجه های تولید گاز (b, omd, me) در گونه اشنان بیشتر از دیگر گونه ها بود. نتایج نشان می دهد که بین گونه های مورد مطالعه، اشنان بالاترین ارزش غذایی را داشت و همچنین، بین آزمایشات in situ وin vitro همبستگی مثبت بالایی در این گونه ها وجود داشت و می توان از تکنیک تولید گاز برای ارزیابی ارزش غذایی این گونه ها استفاده کرد.