اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ضایعات سیب‌‎زمینی با جو بر عملکرد رشد، قابلیت هضم و فراسنجه‌های شکمبه‌ای و خونی بره‌های نر پرواری

مقدمه و هدف: استفاده از فرآورده ‌های کشاورزی به ‌جای دانه غلات در جیره دام‌های پرواری همواره به‌ عنوان یک موضوع مهم و جذاب برای پژوهش‌ های علمی بوده است. یکی از این فرآورده‌ ها، ضایعات سیب‌‎زمینی است که اگر به‌درستی با روش‌هایی مانند سیلو کردن عمل آوری شود می‌تواند با جایگزینی به‌جای دانه غلات مانند جو در جیره، با توجه به ارزش تغذیه ‌ای مناسب این فرآورده، سبب بهبود عملکرد رشد دام، کاهش هزینه خوراک و جلوگیری از هدر رفت منابع خوراکی شود. لذا هدف از این پژوهش، بررسی اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ضایعات سیب‌‎زمینی با جو بر عملکرد رشد، قابلیت هضم، فراسنجه‌ های شکمبه‌ای و خونی بره‌های نر پرواری بود.  مواد و روش‌ها: در این پژوهش از تعداد 30 راس بره نر آمیخته زل و افشار با میانگین وزن 2±26 کیلوگرم و میانگین سن 0/4±4/5/4 ماه در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار و 6 تکرار به مدت 90 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد (بدون ضایعات سیلو شده سیب‌زمینی) و تیمارهای حاوی 25، 50، 75 و 100 ضایعات سیلو شده سیب‌‎زمینی جایگزین دانه جو (بر اساس ماده خشک) بودند. یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری در وزن پایان پروار (0/025=p)، افزایش وزن روزانه (0/032=p)، ماده خشک مصرفی (0/021=p) و ضریب تبدیل خوراک (0/020=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بالاترین وزن پایانی، افزایش وزن روزانه و ماده خشک مصرفی به‌ترتیب در تیمار حاوی 50 درصد ضایعات سیلاژ سیب ‌زمینی مشاهده شد. نتایج قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی جیره‌های آزمایشی نشان داد که تفاوت معنی‌داری در قابلیت هضم ظاهری پروتئین خام (0/011=p) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (0/024=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بیشترین قابلیت هضم ظاهری پروتئین خام در تیمار حاوی 50 درصد ضایعات سیلاژ سیب ‌زمینی مشاهده شد. نتایج برخی فراسنجه‌های سرم خون نشان داد که تفاوت معنی‌داری در غلظت گلوکز (0/026=p)، تری‌گلیسرید (0/010=p)، لیپوپروتئین با دانسیته پایین (0/010=p) و نیتروژن اوره‌ای خون (0/021=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. نتایج فراسنجه‌های تخمیر شکمبه‌ای نشان داد که تفاوت معنی‌داری در جمعیت باکتری‌های اسیدلاکتیک (0/039=p)، کلی‌فرم (0/018=p)، پروتوزوآ (0/015=p)، نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه (0/036=p)، کل اسیدهای چرب فرار (0/046=p)، اسید استیک (0/015=p)، پروپیونیک (0/023=p)، بوتیریک (0/016=p)، والریک (0/020=p) و ایزووالریک (0/011=p) بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت. بالاترین جمعیت باکتری‌های اسیدلاکتیک در تیمار حاوی 100 درصد، پایین‌ترین جمعیت کلی فرم در تیمار حاوی 75 درصد، بالاترین جمعیت پروتوزوآ در تیمار حاوی 100 درصد و بالاترین غلظت کل اسیدهای چرب فرار در تیمار حاوی 50 درصد سیلاژ ضایعات سیب ‌زمینی مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج کلی پژوهش حاضر نشان داد که عملکرد رشد، قابلیت هضم ظاهری، غلظت کل اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه و جمعیت باکتری‌ها و پروتوزوآ با مصرف سطح 100 درصد سیلاژ ضایعات سیب ‌زمینی بهبود یافت.

impact of replacing different levels of potato waste silage with barley on growth performance, digestibility, rumen and blood parameters of fattening lambs

extended abstractintroduction and objective: the use of agricultural by-products instead of grain seeds in livestock diets has been an important issue for scientific study. one of these products is potato waste that, if properly processed by methods such as ensiling, can replace cereal seeds such as barley in the diet, due to the proper nutritional value of this product, improving animal growth performance, reducing feed costsand prevent food from being wasting. therefore, the purpose of this study was to investigate the effect of replacing different levels of potato waste silage with barley on growth performance, digestibility, and rumen and blood parameters of fattening lambs.material and methods: in this study, 30 zell and afshar mixed male lambs with a mean weight of 26±2 kg and mean age of 5.5±0.4 months were used in a completely randomized design (crd) with 5 treatments and 6 replications for 90 days. the experimental treatments included the control treatment (without potato waste silage) and the treatments containing 25, 50, 75 and 100 potato waste silage replacement of barley seeds (based on dry matter).results: the results of performance traits showed that there was a significant difference in fattening weight, daily weight gain, dry matter intake and feed conversion ratio between experimental treatments (p<0.05). the highest and lowest final weight, daily weight gain and dry matter intake were observed in the treatment containing 50% of potato waste silage and the control treatment, respectively. the results of the apparent digestibility of nutrients of experimental diets showed that there was a significant difference in the apparent digestibility of raw protein and neutral detergent fiber (ndf) between experimental treatments (p<0.05). the highest and lowest apparent digestibility of crude protein (cp) was observed in the treatment containing 50% of potato waste silage and the control treatment, respectively. the results of some blood serum parameters showed that there was a significant difference in the concentration of glucose, triglyceride, low density lipoprotein (ldl) and blood urea nitrogen (bun) between the experimental treatments (p<0.05). the results of rumen fermentation parameters showed that there was a significant difference in the population of lactic acid bacteria, coliforms, protozoa, rumen liquid ammonia nitrogen, total volatile fatty acids (vfas), acetic acid, propionic acid, butyric acid, valeric acid and isovaleric acid between experimental treatments (p<0.05). the highest population of lactic acid bacteria 100%, the lowest coli form population, the highest population of protozoa and the highest concentration of vfas were observed in the treatment containing 100%, 70%, 100% and 50% of potato waste silage, respectively. conclusion: the overall results of the present study showed that growth performance, the appearance of crude protein digestion, the total concentration of rumen fluid fatty acids and the population of bacteria and protozoa improved by consuming 50 % of potato waste silage