مطالعه اثر زئولیت، اسید اُرگانیک و نانو ذرات نقره پوشش داده شده بر زئولیت بر بیان ژن‎‌های آپوپتوزیس bax و bcl2 در کبد جوجه‌های گوشتی

مقدمه و هدف: نانو ذرات نقره یکی از دستاوردهای جدید در فناوری نانو است که به‎علت فعالیت ضدمیکروبی در زمینه‌هایی مانند پزشکی، دامپزشکی، کشاورزی و داروسازی کاربرد دارد. نانوذرات نقره می‌تواند با ماکرومولکول‌های زیستی وارد واکنش شده و با اختلال هموستاز داخل سلولی سبب القای فرآیند آپوپتوز شود. تنظیم آپوپتوز بسیار پیچیده بوده و پروتئین‌های مختلف در آن دخیل هستند. پروتئین bcl2 که شامل پروتئین مهارکننده است از تنظیم‌کننده اساسی این فرآیند به‎شمار می رود و همچنین پروتئین پیش‎برنده  baxدر پیشرفت فرآیند آپوپتوزی نقش دارد. لذا این پژوهش با هدف مطالعه اثر زئولیت، اسید ارگانیک و نانو ذرات ‌نقره پوشش داده شده بر زئولیت بر بیان ژن‌های آپوپتوز bax و bcl2 در جوجه‌های گوشتی انجام شد. مواد و روش‌ ها: این آزمایش با استفاده از 450 قطعه جوجه گوشتی یک ‌روزه سویه کاب 500 در پنج تیمار و شش تکرار  با 15 قطعه جوجه در هر تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی، انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد (c)، 2) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت (z)، 3) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 0/5 درصد نانو نقره (ns)، 4) تیمار شاهد مکمل شده با 0/15 درصد اسید اُرگانیک (noa) و 5) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 0/5 درصد نانو نقره و 0/15 درصد اسید اُرگانیک (nsoa) بودند. جهت بررسی سطوح بیان نسبی ژن‌های bcl2 و bax در روزهای 21 و 42 دوره پرورش نمونه‎‌برداری از کبد صورت گرفت.یافته‎ها: نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بیان ژن bcl2 در جوجه‌های گوشتی دریافت کننده تیمار زئولیت در روز 21 دوره پرورش و تیمار نانو ذرات نقره پوشش داده شده بر زئولیت در روز 42 دوره پرورش در مقایسه با میزان بیان این ژن در تیمار شاهد به‎‌صورت معنی‌داری در بافت کبد افزایش یافت (0/05>p). هم‎چنین بیان ژن bax بافت‌ کبد در تیمار ns و تیمار نانو ذرات نقره پوشش داده شده بر زئولیت مکمل شده با اسید اُرگانیک (nsoa) در روز 42 دوره پرورش در مقایسه با تیمار شاهد به‎‌طور معنی‌داری افزایش یافت (0/05>p). نتیجه‎گیری: به‌‎طور کلی نتایج این آزمایش نشان می‌دهد که اثر افزایشی بر بیان ژن‎های bcl2 و bax توسط تیمارهای زئولیت و ns و nsoa احتمالاً می‎تواند در تنظیم فرایند آپوپتوز در طی شرایط تنش‎های اکسایشی نقش داشته باشند. این در حالی است که این اثر در تیمار اسید ارگانیک مشاهده نشد.

studying the effect of zeolite, organic acid and silver nanoparticles coated on zeolite on the expression of bax and bcl2 apoptosis genes in the liver of broiler chickens

introduction and objective: silver nanoparticles are one of the new achievements in nanotechnology, which are used in medicine, veterinary medicine, agriculture, and pharmaceuticals due to their antimicrobial activity. silver nanoparticles can react with biological macromolecules and induce apoptosis by disrupting intracellular homeostasis. hence, the aim of this study was to the effect of zeolite, organic acid and silver nanoparticles coated on zeolite on the expression of bax and bcl2 apoptosis genes in broiler chickens. material and methods: the number of 450 one-day- old broiler chicks (cobb 500) were used in five treatments and six repetitions with 15 chicks per replicate in the form of a completely random design. experimental diets were: control or basal diet (1), a basal diet supplemented by 1% zeolite (2), a basal diet supplemented by 1% zeolite coated with 0.5% nanosilver (3), a basal diet supplemented by 0.15% organic acid (4) and a basal diet supplemented by 1% zeolite coated with 0.5% nanosilver and 0.15% organic (5). the experiment was conducted with broiler chicken from 1 to 42 days old. the expression of the bcl2 and bax apoptosis genes, liver sampling was done on the 21st and 42nd days of the breeding period. results: the results of this experiment showed that in broiler chicks receiving zeolite treatment (z) on d 21 and silver nanoparticles coated on zeolite treatment (ns) on d 42 of the breeding period the expression level of bcl2 gene in liver tissue was significantly increased (p<0.05) compared to the control treatment (c also, the expression of the bax gene in the liver tissue in ns and nsoa treatments on d 42 of the breeding period increased significantly compared to the control treatment (p<0.05). conclusion: in conclusion, the results of this experiment showed that zeolite and ns and nsoa treatments have an increasing effect on the expression of bcl2 and bax genes, while this effect was not observed in organic acid treatment.