تجزیه و تحلیل ژنتیکی صفات نسبت کلیبر مبتنی بر اطلاعات کروموزم های اتوزومی و وابسته به جنس در بز مرخز

مقدمه و هدف: برای ایجاد یک برنامه انتخابی مناسب، برآورد پارامترهای ژنتیکی و محیطی، اجزای مختلف صفات مربوط به رشد، مورد نیاز است. نسبت افزایش وزن روزانه به وزن متابولیکی را نسبت کلیبر می گویند. در بیشتر مطالعات انجام شده در این صفت، اثر کروموزم های وابسته به جنس نادیده گرفته شده و فرض می شود که اثرات مستقیم ژنتیکی، تحت تاثیر کروموزم های اتوزومی است. بنابراین، هدف از مطالعه ی حاضر برآورد مولفه های (کو)واریانس کروموزوم های اتوزومی و وابسته به جنس در صفات کلیبر در بز نژاد مرخز بود. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، از داده های مورد استفاده توسط مرکز اصلاح نژاد بز نژاد مرخز که در بین سال های 1371 الی 1393 گردآوری شده بود، استفاده شد. صفات مورد بررسی شامل: نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری (kr1)، از شیرگیری تا شش ماهگی (kr2)، از شش تا نه ماهگی (kr3) و از نه تا دوازده ماهگی (kr4) بود. تعیین اثرات ثابت با استفاده از، رویه glm نرم افزار sas انجام شد. اثرات ثابت مدل شامل سال تولد، جنسیت، تیپ تولد و سن مادر بود. همچنین، اثرات تصادفی شامل اثرات ژنتیکی مستقیم افزایشی کروموزوم‌های اتوزومی، اثرات ژنتیکی افزایشی کروموزم جنسی، اثرات ژنتیکی مادری، اثرات محیطی دائمی مادری و اثرات باقی‌مانده بود. برآورد اجزای واریانس و پارامترهای ژنتیکی با الگوریتم میانگین اطلاعات بیشترین درست ‌نمایی محدودشده و با شش مدل حیوانی برآورد شد. از آزمون معیار اطلاعات آکاییک (aic) برای انتخاب مناسب‌ ترین مدل برای هر صفت، استفاده شد.یافته‌ها: مناسب ترین مدل، برای صفات kr1 ، kr2 ، kr3  و kr4  به‌ترتیب مدل های ششم، اول، چهارم و اول بود. براساس بهترین مدل، وراثت پذیری های مستقیم اتوزومی برای صفات kr1 ، kr2 ، kr3  و kr4  به‌ترتیب، برابر 0/41، 0/019، 0/172 و 0/020، بود. وراثت پذیری های مستقیم وابسته به کروموزوم جنسی به‌ترتیب برابر 0/008، 0/021، 0/049 و 0/023 بود. وراثت پذیری های مادری برآورد شده برابر صفات kr1 و kr3  به‌ترتیب 0/106 و 0/057 بود. اثر محیطی دائمی مادری برای صفت kr1 ، 0/064 برآورد شد. همبستگی های ژنتیکی اتوزومی، کروموزم های وابسته به جنس و فنوتیپی، به‌ترتیب در دامنه ی 0/52- تا 0/90، 0/943- تا 0/652 و 0/001- تا 0/312- متغیر بود.نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد، بخشی از واریانس فنوتیپی تحت تاثیر واریانس کروموزوم جنسی می باشد. بنابراین، وارد کردن اثر کروموزوم جنسی به مدل ممکن است، منجر به تخمین دقیق تری از وراثت پذیری مستقیم اتوزومی می شود.   

genetic analysis of kaliber ratio traits based on the information of autosomal and sex-linked chromosomes in merkhoz goat

introduction and objective: estimates of genetic and environmental parameters of different component traits related to growth are needed to develop a proper selection program. the kleiber ratio (kr) is defined as average daily gain as a proportion of metabolic body weight. most studies conducted in kr ignored the effect of sex-linked chromosomes and assumed that direct genetic effects were influenced by autosomal chromosomes. therefore, the purpose of this study was to estimate (co)variance components of both autosomal and sex-linked chromosomes for kr in markhoz goat.material and methods: in the present study, the data were collected from 1992 to 2014 at markhoz goat breeding station in kurdistan province, iran. the traits were kleiber ratio from birth to weaning (kr1), kleiber ratio from weaning to six months of age (kr2), kleiber ratio from weaning to six months of age (kr2), kleiber ratio from six to nine months of age (kr3) and kleiber ratio from nine to twelve months of age (kr4). the glm procedure of the sas software was used to determine significant fixed effects. the model accounting for fixed effects included year, sex, birth type and age of doe. in addition, random effects included direct additive genetic effects of autosomal chromosomes, direct additive genetic effects of sex-linked, maternal genetic effects, maternal permanent environmental effects and residual effects. (co)variance components and genetic parameters were estimated using six different single-trait analysis via average information algorithm of restricted maximum likelihood method using wombat software. akaike’s information criterion (aic) test was applied to select the most apropariate model for each trait.results: the most suitable model for kr1, kr2, kr3 and kr4 traits were the sixth, first, fourth and first models, respectively. based on the best models, the estimated direct autosomal heritabilities were 0.410, 0.019, 0.172 and 0.020 for kr1, kr2, kr3 and kr4, respectively. the estimated sex-linked direct heritabilities were 0.008, 0.021, 0.049 and 0.023 for kr1, kr2, kr3 and kr4, respectively. the maternal heritability for kr1 and kr3 were 0.106 and 0.057, respectively. the maternal permanent environmental effect of 0.064 was estimatedfor kr1. the autosomal, sex-chromosome and phenotypic correlations between traits were ranged from -0.518 to 0.901, -0.943 to 0.652 and -0.001 to 0.312, respectively. conclusion: the results of this study showed that a considerable ratio of the phenotypic variance is explained by sex-linked chromosome effects. therefore, including the sex-linked chromosome effect in the model may lead to a more precise estimates of direct autosomal heritability.