تعیین عوامل مدیریتی موثر بر میزان تلفات در مزارع پرورش جوجه‌های گوشتی (مطالعه موردی: شهرستان‌های رامیان و آزادشهر)

به‌منظور بررسی عوامل مدیریتی موثر بر میزان تلفات در مزارع پرورش جوجه‌های گوشتی در شهرستان‌های رامیان و آزادشهر در استان گلستان از 65 واحد فعال مرغداری گوشتی در دوره‌های پرورش 97-98 اطلاعات لازم در قالب پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای مقایسه میانگین‌ دو صفت مورد بررسی (تلفات هفته اول و درصد تلفات کل) در سطوح مختلف عوامل مدیریتی از آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار در رویه glm نرم‌افزار sas استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان تلفات مرغداری‌ها در شهرستان رامیان نسبت به شهرستان آزادشهر کمتر بود (0/05p). فاصله مرغداری از شهر، روستا و واحد‌های مرغداری مجاور بر میزان تلفات اثر‌گذار نبود. همچنین سویه، فصل پرورش، سن مدیر و تجربه مدیر در این زمینه اثر معنی‌داری بر میزان تلفات نداشت. تلفات به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر میزان تحصیلات مدیر قرار گرفت و واحدهایی که مدیر آن‌ها تحصیلات دانشگاهی داشتند با تلفات کمتری روبرو شدند (0/05>p). وجود بیماری، میزان تلفات را به‌طور معنی‌داری افزایش داد (0/05>p). نوع خوراک (آردی یا پلت) تاثیر معنی‌داری بر تلفات نداشت اما اثر منبع تهیه خوراک بر تلفات معنی‌دار بود واحد‌هایی که جیره آماده از کارخانه تهیه‌ کرده بودند تلفات کمتری داشتند (0/05>p). درمجموع نتایج این تحقیق نشان داد که ظرفیت و مساحت مرغداری، دفعات جوجه‌ریزی، میزان تحصیلات مدیر، وجود بیماری از مهم‌ترین عوامل مدیریتی تاثیر‌گذار بر میزان تلفات هستند.

Determining the Effective Management Factors on Mortality Rate in Broiler Farms (Case Study: Ramyan and Azadshahr Cities)

In order to investigate the management factors affecting the mortality rate in broiler farms in Ramyan and Azadshahr cities in Golestan Province, Iran, the necessary information was collected in form of questionnaire from 65 active broiler farms between years 2018 to 2019 breeding period. To compare the means of studied traits (first week mortality and whole breeding period mortality) at different levels of management factors GLM procedure of SAS software was used. The results showed that the mortality rate in broiler farms in Ramyan was lower than Azadshahr city (p<0.05). Large hall area, high density of chickens and times of breeding per year increased mortality rate. The distance of the broiler farm from the nearest city, village and other poultry farms did not affect the mortality rate. Also, chick strain, breeding season, manager age and experience had no significant effect on mortality rate. Farms that their managers had higher educational level experienced lower mortality (p<0.05). The presence of any kind of disease significantly increased the mortality rate (p<0.05). Diet type (mash or pellets) had no significant effect on mortality but the effect of feed preparation source on mortality was significant and farms that prepared food from the factory had lower mortality rate (p<0.05). Generally, the results of this study showed that chicken density, farm area, breeding frequency during a year, manager educational level and disease are the most important managerial factors affecting mortality rate and should be considered to increase the survival of chicks.